İleride tahakkuk ve tediyesi kararlaştırılmış bir borcun önceden peşin ödenen kısmıdır. Belirli bir süre sonunda geriye alınmak üzere verilen paraya da avans denir.
Avans teminatlı ve teminatsız olarak ikiye ayrılır.
Bankacılıkta cari hesap şeklindeki maddi teminatlı kredilere avans denir. Bankaların kredi faaliyetlerinin büyük bir kısmını avans muameleleri teşkil eder. Bu muamelelerde alınan menkul veya gayrimenkul kıymetler garanti gösterilebilir.
Türkiye'de Bankalar Kanununa göre, ticaret bankaları gayrimenkul karşılığında ikrazatta bulunamazlar. Yalnız özel kanunlara istinaden gayrimenkul üzerine ikrazat yapmalarına izin verilen bankalar ile Emniyet Sandığı ve Bankalar Kanununa tabi kredi kurumlarının yabancı memleketlerdeki şubeleri bu hükümden müstesnadır.
Bankalarca menkul teminat mukabilinde yapılmakta olan avans muamelelerinin başlıcaları şunlardır.
i) Emtea karşılığı avans, ticari mal terhini mukabilinde açılan cari hesap şeklindeki kredilerdir.
Emteanın terhininde bankanın malt tesellüm ederek üzerinde ziiyed bulunması lazımdır. Ancak emteanın fabrikasyonu, manipülasyonu veya hususi depolarda muhafaza mecburiyeti ve zarureti olduğu takdirde bankalar merhun emteayı üçüncü bir şahsın yeddi emanetine bırakırlar.
Avansın karşılığını teşkil eden emteanın çabuk bozulmayan, muhafazası kolay, süratle paraya çevrilmesi mümkün maddelerden olması gerekir.
ii) Senet mukabili avans, henüz vadeleri gelmemiş poliçe veya bonoların bankaya terhini mukabilinde kredi alınmasına imkan veren bir muameledir. Senetteki imzalar kafi görülmediği takdirde, muamele diğer muteber kişilerin verecekleri imza kefaletlerile garanti edilebilir.
iii) Alacağın temliki karşılığı avans, müşterilere üçüncü şahıslardan olan alacaklarını devralmak suretile bankaların verdikleri cari hesap şeklindeki kredidir. Tamamen tahakkuk etmiş alacağın asli ve fert bilumum hukuku ile bankaya kayıtsız şartsız ve gayrikabiu rücu olarak devir ve temlik edildiğini ve bankanın bunu tahsile mezun vekil olduğunu gösterir bir temlik senedi alınıp temlik keyfiyeti borçluya bildirildikten sonra hesap açılır.
iv) Esham, tahvilat ve altın mukabili avans, borsaya kote edilmiş esham ve tahvilatın veya altının terhini mukabilinde yapılan ikrazattır.
v) Tevdiat karşılığı avans, bankadaki mevduatın bloke edilip terhini mukabilinde verilen cari hesap şeklindeki kredidir. Bankadan parasını çekmek istemeyen buna mukabil krediye ihtiyaç duyan mudilere bir kolaylık sağlamak üzere bu muamele yapılır.
vi) Vesaik mukabili avans, ihraç veya ithal edilmek üzere yolda bulunan emteanın konşimento, sigorta poliçesi, çek veya poliçenin Bankaya cirosu suretile açılan borçlu cari hesaptır. Hesabın açılabilmesi için vesaikin taalluk ettiği satışın kati olması gerekir.
Avans hesaplarında, karşılık teşkil eden menkul kıymetin ekspertiz veya nominal yahut borsa değerinden belirli bir tenzilat (genellikle % 10-25 arası) yapıldıktan sonra geriye kalan değerine kadar ikrazat yapılır.
Memleketimizde, Banka Kredilerini Tanzim Komitesinin muhtelif kararlarile bankaların avans muamelelerinden alacakları faiz, komisyon vesair masrafların azami nisbet ve tutarları tespit edilmiştir.
Almancası : Vorschüsse.
Fransızcası: avances.
İngilizcesi : advances. (Bk; kredi türleri).