İşverenler ve işçiler dahil olmak üzere iş gücü seviyesinin iktisadi faktörlerle birlikte üretimde bulunulması haliistihdamİş piyasasına emeğini arz eden ve makul istihdam şartları içinde iş bulup çalışanların toplamı istihdam seviyesini ve iktisadi faaliyetle bilfiil meşgul kimselerle iş arayıp da bulamayan işsizlerin toplamı "tam istihdam seviyesini" meydana getirir. İş gücü seviyesi ile istihdam seviyesinin iş gücü sayısına oranı "İstihdam nispetini" verir. İşsiz miktarının iş gücü sayısına oranı ise "işsizlik nispetini" gösterir. İstihdam nispetine tesir eden unsurlar: Toplam emek talebi ve emekle birlikte üretime katılacak makina, techizat gibi diğer üretim unsurlarının emeğe tesir edecek ölçüdeki iktisadi faktörlerdir. Kullanılmaya hazır emek gücünü sırasıyla; nüfus miktarı, çalışma çağındaki nüfus ve iş gücü iştirak nispeti tayin eder. Bir milletin iktisadi gelişmesinde, istihsal unsurlarından biri olan emek gücünü, tamamen üretime iştirak ettirebilmek için istihdam seviyesini iş gücü seviyesine yaklaştırmak gayesi güdülür. Bu hedefe "tam istihdam veya tam çalışma" denir. İstihdam seviyesinin tesbitinde diğer bir ölçü, çalışma saatleri toplamıdır. Emek arzını, insan miktarı olarak ifade etmek yeterli bir kıstas değildir. Zira, üretime katılan emek birimini tayin eden sadece insan sayısı değil, o insanların üretime iştirak ettikleri"iş saatleri toplamı"dır. İki ülkede istihdam edilen insan miktarı eşit olsa dahi bir yılda bu insanların çalıştıkları iş saatleri toplamı farklı olursa, iktisadi manada emek arzı da farklı olur.Yıllık iş saatleri toplamına tesir eden unsurlar: a) Hukuki mevzuat (iş kanunları) ve toplu sözleşmeler, b) İktisadi dalgalanmalar ve emek talebinin tesiri,c) Emek erbabının fiilen işe devam edebilmesi kudreti, olarak sınıflandırmak mümkündür. (Bk; istihdam).
| |||