Yüklenirken Lütfen Bekleyiniz...

CEBRİ İSTİKRAZ NEDİR?


Devletin başvurduğu olağanüstü bir finansman kaynağıdır. Tüzel ve gerçek kişilerin tahvilleri ve hazine bonolarını satın almağa kanunla veya fiilen mecbur tutuldukları durumlarda, cebri istikraz söz konusudur.Cebri istikrazın faiz oranı, genellikle piyasa rayicinden ve normal devlet tahvillerinden düşüktür.

i) Devlet kanundan aldığı yetkiye dayanarak bordrolarda, beyannamelerde veya tescil edilen bazı satış ve ödeme akitlerinde, bedellerini kaynakta kesmek suretiyle bu tahvilleri verebilir. Tasarruf bonolarında olduğu gibi..

ii) Kanunun verdiği yetkiyi kullanarak, iktisadi kuruluşların amortismana ayırdıkları meblağları, dağıtmadıkları karların (finansman yahut yatırım fonları) bir kısmını yahut taahhütleri karşılığında bulundurdukları likiditelerin belirli bir oranını devlet tahvillerine ve hazine bonolarına yatırmakla yükümlü tutulmaları mümkündür.

iii) Kısıtlı dış ticaret rejimlerinde, akreditif açtıran ithalatçının kısmen, tamamen ve hatta % 100 ün üstünde bir tahsis karşılığını merkez bankasına yatırması ithalatçıdan istenebilir.

Iv) Hükümet kanun yaptırımlarına dayanmaksızın telkin yoluyla bankaları, diğer firmaları ve hatta aylıkla çalışanları kendi istekleriyle talip olmadıkları tahvilleri almağa sevk edebilir. Bu takdirde tahvil sürümünü sağlayan bir kamufle baskıdan bahsedilmesi çek defa gerçeğe uygun düşer.

Cebri istikrazlara genellikle savaş zamanında başvurulur, iktisadi durumu bozuk veya olağanüstü siyasi koşullar altındaki ülkelerin barış zamanında da cebri istikraza başvurduklarına rastlanmaktadır.

Almancası : öffentliche Zwangsanleihe.

Fransızcası.; emprunt forcé,

İngilizcesi ; forced public loan.

(Bk; Devlet borçları, cebri tasarruf).