İç ve dış piyasalarda rastlanan bir ödeme tarzıdır.
İç piyasalardaki çok taraflı takas muameleleri, Ansiklopedinin «BANKACILIKTA KLİRİNG SİSTEMİ» başlıklı maddesinde anlatılmıştır.
Dış ödemeler mekanizmasındaki çok taraflı takas tekniği, iç piyasa muamelelerindekini az çok andırmaktadır.
Bir nazari misal verelim.
A, B ve C ülkeleri arasında çok taraflı bir takas sistemi kurulmuş olduğunu farz edelim.
A memleketi B ye 100 milyonluk ve C ye 120 milyonluk ihracat yapmış olsun. B den ithalatı 105 milyon ve C den ithalatı 115 milyon olsun.
Bu üç ülke arasındaki ödemelerin sadece dış ticarete ilişkin bulunduğunu farz edelim.
İki taraflı takasta, A nin 5 milyonluk ticaret açığını B ye altın veya dövizle ödemesi gerekecekti. Ayrıca C den bu memlekete yaptığı ihracat fazlası dolayısıyla 5 milyon tahsil edecekti.
Çok taraflı takasta, mahsup operasyonu genel yekun üzerinde yapılacaktır. A nin B ye olan borcu, C den alacağına mahsup edilecektir. A memleketi. fiili bir döviz yahut altın transferi yapmak durumunda kalmayacaktır.
Avrupa Ödemeler Birliği ve sonra onun yerini alan Avrupa Para Anlaşması, milletlerarası çok taraflı takas mekanizmasına birer örnektir.
Avrupa Ödemeler Birliği ve Avrupa Para Anlaşması sisteminde üye ülkeler arasında cereyan eden muamelelerde takas odası fonksiyonunu Milletlerarası Ödemeler Bankası ifa etmektedir.
Almancası : multilateraler Clearing - Verkehr.
Fransızcası : compensation multilatérale.
İngilizcesi : multilateral clearing.
(Bk: Avrupa Ödemeler Birliği. Avrupa Para Anlaşması Milletlerarası Ödemeler Bankası, bankacılıkta kliring sistemi).