DÜZENLEYİCİ NARHLAR NEDİR? Yazdır
Fiyatların serbest piyasada teşekkül edecek seviye civarında bir istikrara kavuşturulmasını hedef tutan bir müdahale tedbiridir. Fiyat dalgalanmalarını önlemek, girişim erbabının aralarında anlaşarak piyasayı istismar etmelerine meydan vermemek ve tüketicilerin aldanmasına yer bırakmamak amacıyla düzenleyici narhlara başvurulmaktadır. Devlet veya ona bağlı kamu organları bazen üreticileri korumak amacıyla minimum narhlar kovabilirler ve bu suretle fiyatların alçalışını önleyebilirler. Satıcılar narhla tespit edilen minimum fiyatın altında satış yapamazlar. Genellikle, minimum narhlara buhran veya aşırı bolluk devrelerinde tarım kesimini koruma için gidilmektedir. Üreticiyi korumak için tespit edilen narh fiyatı hiç şüphesiz normal piyasa fiyatının biraz üstünde bulunacaktır. Fakat narh fiyatının serbest fiyatın biraz üstünde tutulması da bazı iktisadi sakıncalar doğurabilir. Bu sakıncaların en önemlisi üretim faktörlerinin, fiyatları yüksek olan mallara doğru yönelmesidir. Mesela buğday fiyatlarına yüksek bir narh konmuşsa, gelecek yıl daha fazla buğday ekilecektir. Devlet, özellikle savaş ve pahalılık devrelerinde de tüketicileri korumak maksadıyla (mesela gıda maddelerine) maksimum narhlar tespit ederek fiyatları ve kar hadlerini sınırlandırabilir. On Altıncı Yüzyılda, Avrupa'da kıymetli maden stoklarının çoğalması neticesinde fiyatlar yükselmiş ve bir çok ülkede narh fiyatlarının uygulanmasına gidilmiştir. Maksimum narhlar serbest piyasa fiyatlarının altında olduğu için talep hacmini artırıcı etki yapabilir ve vesika usulünü uygulamak zorunluluğunu doğurabilir. Almancası : Ordnungstaxen, staatüche Preisregelung. Fransızcası : réglementation des prix. taxation des prix. İngilizcesi : price regulation. taxation of prices. (Bk; tavan fiyatları, taban fiyatları).
