GİZLİ İŞSİZLİK NEDİR? Yazdır

Aynı teknik vasıtalarla daha az sayıda işçi çalıştırarak elde edilebilecek mal veya hizmetlerin üretimine boş yere bir iş gücü fazlalığının bağlı tutulmasıdır. İsminden de anlaşılacağı gibi, burada açık işsizlikteki durumdan farklı olarak, çalışma arzu ve iktidarında bulunan, iş bulabilmek için girişimler yapan, dolayısıyla ilk bakışta işsiz olduğu anlaşılan bir grup emek sahibi söz konusu değildir. Aksine dışarıdan bakıldığı zaman çalışan, üretime az çok katkısı olan kendisi dahi fazlalık teşkil ettiğini bitmeyen bir zümre ile karşılaşmaktayız. Özellikle gelişme halindeki ülkelerde işgücünün büyük bir kısmını barındıran tarım kesiminde faal nüfusun tamamı çalışır gibi görünmektedir. Halbuki bunların bir kısmını üretimden çekmek suretiyle diğer kesimlere aktardığımız zaman, geriye kalanlar aynı teknik vasıtalarla aynı miktarda üretimde bulunabilmektedirler, işte üretimden çektiğimiz bu kimselere iktisadi bakımdan işsiz yahut gizli işsiz denilmektedir. Üretime katılanların sayıca çokluğu ve üretimde belirgin bir artışın mevcut olmayışı tarım kesiminde ortalama verimliliğin çok düşük olduğunu göstermektedir. Özellikle marjinal verimlilik (istihdam edilen en son işçinin üretime yaptığı katkı) sıfır civarında, hatta çok defa sıfırın altındadır. Gizli işsizlik, en yoğun şekliyle kendisini tarımda göstermekle beraber, tarım kesimine has bir olay değildir. Diğer bütün kesimlerde de mevcut olabilir. Nitekim emek arzının çok yüksek olduğu, buna karşılık iktisadî gelişme seviyesinin herkese iş bulmaya elverişli bulunmadığı bütün ülkelerde sadece tarım kesimi değil, kamu kesimine ait bütün işletmelerde az çok gizli işsizliğin mevcut olduğu, dolayısıyla verimliliğin düşük bulunduğu görülmektedir. Memleketimizde tarım kesimindeki gizli işsizlik mevsimlik işsizlikle ekseriya bir arada bulunduğundan, kesin şekilde hesaplanmasına imkân bulunamamaktadır. Buna rağmen Devlet Plânlama Teşkilâtı bu hususta bazı çalışmalar yapmış ve neticeleri açıklamıştır.