Ödemeler dengesinde hizmet alım satımı ile ilgili kalemleri belirtmek üzere kullanılan bir terimdir.
Ödemeler dengesi iki ana bloktan ibarettir. Birinci blok mal ve hizmet hareketlerini gösteren câri işlemlerdir. İkinci blok ise sermaye hareketleridir. Ödemeler dengesine, kısa dönemli sermaye hareketleri, altın ve döviz rezerv değişmeleri, anlaşmalı ülkeler bakiye hesabı vs. de birer bölüm-kalem olarak eklenebilir. Ödemeler dengesinin iki yanının muhasebe anlamında daima denk olması gerektiğinden, son bakiyeyi izale edecek bir net yanlış ve eksik hesabı da ilâve edilmektedir.
Cârî işlemler mal hareketleri ile hizmet hareketlerini gösteren iki kısımdan meydana gelmiştir. Mal hareketlerine dış ticaret adı verilmektedir. Bu ithalât ve ihracat kalemlerini ihtiva eder.
Cârî işlemlerin ikinci kısmı olan hizmet hareketlerine görünmeyen işlemler denir. Çünkü hizmet alım ve satımlarını, gümrüklerden geçen ve bu geçiş sırasında resmî kayda tâbi olan mal hareketleri gibi görünür bir şekilde tespit etmek güçtür. Görünmeyen işlemler veya kısaca görünmeyenler, dış borçların faiz ödemelerini, ülkeye gelen turistlerin bıraktıkları dövizlerle yurt dışına çıkan ülke sakinlerinin satın aldıkları dövizleri, döviz halindeki navlun, istasyon, liman, hava alanı v.s. gelir ve giderlerini ve diğer çeşitli hizmet alım satımlarıyla ilgili döviz hasılat ve harcamalarını ihtiva eder.
Ülkelerin ekonomik özelliklerine göre görünmeyen işlemler arasına diğer bazı kalemler de girebilir. Örneğin. Türkiye'de, dışarıda çalışan işçilerin yurda resmî kanallardan yolladıkları dövizler ve ülkede faaliyet gösteren yabancı sermayenin yurt dışına transfer ettiği kârlar vs. de görünmeyen işlemler arasında yer alır.
Görünmeyen işlemlere örnek olarak, aşağıda Türkiye'nin 1969 yılı ödemeler dengesinin ilgili kısmı verilmiştir. Değerler milyon dolar olarak belirtilmiştir:
| A. Dış ticaret (net) | — 264 |
| B. Görünmeyen işlemler (net) | 59 |
| 1. Borç faizi ödemeleri | — 39 |
| 2. Turizm ve dış seyahat (net) | — 5 |
| 3. işçi gelirleri | 141 |
| 4. Kâr transferleri | — 32 |
| 5. Diğer görünmeyenler (net) | — 5 |
Türkiye'nin 1969 yılında, hizmet alım satımını 59 milyon dolarlık müsbet bakiye ile kapattığı görülmektedir. Bu olumlu sonucun sebebinin de işçi dövizleri olduğu açıktır.
Almancası : unsichtbare Posten.
Fransızcası : invisibles.
İngilizcesi : invisible items invisibles.
(Bk; Cârî işlemler dengesi, ödemeler dengesi).