Uluslararası rezerv yetersizliğine çare olmak amacıyla kurulmuştur. 1944 yılında uluslararası para sisteminin temel ilkelerini belirleyen Bretton Woods Anlaşması çerçevesinde kurulan IMF (Uluslararası Para Fonu) 1 Mart 1947'de faaliyete geçti. Üç yönetim organı vardır. 1. Guvernörler Meclisi, 2. İdare Meclisi, 3. Genel Müdür. Guvernörler Meclisi'nde her ülke bir temsilci bulundurur Meclis, yılda bir kez toplanır. Her ülkenin oyları, bu ülkelerin kota paylarınca tespit edilir. En yüksek kotaya sahip 5 ülke ve çeşitli ülke gruplarını temsil eden 15 üye, idare Meclisi'ni oluşturur. IMF'ye üye ülkeler, verdikleri kaynaklardan oluşan kotaları, özel çekme haklarına göre kullanırlar. Her ülkenin yüzde 25'i altın, yüzde 75'i milli paradan oluşan kotası, kredilerinin limitlerini de çizer. IMF kotaları içinde ABD'nin payı yüzde 23, ingiltere'ninki yüzde 10, geri alan gelişmiş ülkelerin payı yüzde 40, azgelişmiş ülkelerin kota payları ise toplam yüzde 27'dir. Uluslararası ticaretin geliştirilmesi, kurlarda istikrarın sağlanması, tek yönlü devalüasyonların engellenmesi, uluslararası uzmanlaşmanın temini, gelişme hızlarının artırılması, üye devletlere ödemeler dengesi problemlerini çözmek için kredi verilmesi ve ticaretin serbestliğe kavuşturulması, fonun ana sözleşmesinde yer alan amaçlararasında bulunmaktadır. Ülkeler, altınla yaptıkları ödemeyi istediklerinde geri çekip kullanmakta, kredi sınırını çizen yüzde 75'lik bölüırıüyse ionun onayı ile kullanabilme imkânına sahiptirler. Bir üye ülkenin katılma payının yüzde 200'ünü aşan oranda kredi kullanmaması öngörülmüştür. Maliye bakanlarından oluşan IMF Guvernörler Meclisi, dışında 6 atama ile 14'ü seçimle gelen 20 kişilik de bir İdare Kurulu vardır. Bu kurul da yılda bir kez toplanır. En yüksek paya sahip 6 ülkenin temsilcilerinin dışında kalanlar, gruplara ayrılarak her grup bir direktörünü seçer. IMF, ülkelerin normal çekme hakları dışında, bu yetmezse özel anlaşmalarla (stand-by) üyelerinin ödemeler dengesi sorunlarına çözüm bulmak için kredi açar. IMF'nin bir ülkeye kredi vermesi için "yeşil ışık" yakması, o ülkenin uluslararası para piyasasından daha rahat kredi temin etmesine yol açar.
|