Yüklenirken Lütfen Bekleyiniz...

INTERPOLASYON NEDİR?


Bir serinin eksik olan bir değerini ihtiva ettiği rakamlardan matematik bir usûlle tahmin etmek demektir. Tahmin edilecek değer serideki verilerin arasına düşüyorsa interpolasyondan, dışına düşüyorsa ekstrapolasyondan bahsedilir. Meselâ 1950, 55 ve 60 yılları nüfus sayılarından 1953 nüfusunun tahmini interpolasyon. 1962 nüfusunun tahmini ekstrapolasyon'dur. Her ikisinde de aynı hesap işlemleri uygulanır.

Çeşitli interpolasyon usulleri vardır. En yaygın usûl donelerden

Y = a + bX + cX2 ....

tipinde bir eğri (polinom) geçirmek ve eğri bilinmeyenin absisini hangi noktada kesiyorsa o noktanın ordinatını aranan değer kabul etmektir. Esas tutulacak polinomun derecesi, bilinmeyenin kaç doneden tahmin edileceğine bağlı olup bu donelerin sayısından 1 eksik olmak gerekir. Yani interpolasyon

İki doneden yapıldığında birinci dereceden.

Üç doneden yapıldığında ikinci dereceden dört doneden yapıldığında üçüncü dereceden bir polinom'un seçilmesi lâzım gelir. Daha yüksek dereceden polinomlar, hesapları güçleştirmekle beraber diğerlerinden pek farklı sonuçlar vermediğinden genellikle kullanılmaz.

Usulü uygularken ilkin doneler ve aranılan değer (Yx) kabul edilen polinomla ifade edilir. Burada serinin ilk sütunundaki rakamlar (zaman serilerinde yıllar, bölünme serilerinde sınıf ortaları) X lerin ikinci sütundaki rakamlar Y lerin yerine geçirilir. Ancak hesapları kolaylaştırmak için X ler, genellikle, serinin tercihan ortasına düşen bir terimini başlangıç saymak ve bazen de ayrıta terimler arasındaki fasılayı birim kabul etmek (meselâ 1955 yılına 0, 1950 yılına —1, 1960 yılına + 1 değerini vermek) suretiyle ifade edilir. Böylece elde edilen denklemleri çözmekle aranılan değer ve aynı zamanda interpolasyon denklemini belirleyen a, b, ... sabit miktarları bulunur.

İnterpolasyon serilerde mevcut boşlukları doldurmak için olduğu gibi geniş aralı sınıfları bölmek için de kullanılır. Bu sonuncu halde yukarıda anlatılan işlemler uygulanmadan evvel, serinin kümüle edilmesi zorunludur.

Almancası : Interpolation.

Fransızcası : ınterpolation.

İngilizcesi . ınterpolation.