İŞSİZLİK ÖDENEĞİ NEDİR? Yazdır

İşsizlik sigortası tarafından bazı kayıt ve şartlarla işsiz kalan kişiye ödenen ve onun asgari ölçülerle geçimini sağlayan bir miktar paradır. Hastalık, kaza, ihtiyarlık veya malûllük gibi işsizlik de işçi için hayatî öneme sahip bir tehlikedir. Bu yüzden bir yandan işsizliği önleyici iktisadî tedbirleri alırken, öte yandan da işçileri aileleri ile birlikte asgarî bir gelire kavuşturacak bir sigortadan yararlandırmak gerekmektedir, işte Birinci Dünya Savaşından sonra hızla yayılan işsizlik sigortası bu amacı gerçekleştirmektedir. Ancak bu ödeneklerin işçilerde tembellik eğilimini tahrik ve teşvik edecek bir şekil almaması gerekmektedir. Bunun için daha önce belirli bir süre çalışma ve prim ödeme şartı aranmakta, ödeneğin çok kısa süreli İşsizlik hallerinde ödenmemesi kabul edilmekte ve nihayet ödeme süresi ve miktarı sınırlanmaktadır. İşsizlik ödenekleri hususunda çeşitli ülkelerin mevzuatında farklı hükümlere yer verilmekle beraber, genellikle şu özellikler dikkati çekmektedir. Bazı ülkelerde işsizlik ödeneğine hak kazanmış kimselere yeknesak ödemeler yapıldığı halde, diğer bazı ülkelerde sigortalı işçiye aldığı son ücrete veya ödediği aidata göre değişen ödemeler yapılmaktadır. Meselâ Avustralya'da sigortalı işçinin evli veya bekâr olmasına göre işsizlik ödeneği değişmekle beraber, aldığı son ücret ve ödediği prim dikkate alınmamaktadır. Buna mukabil Kanada ve İtalya'da işsizlik ödenekleri sigortalıların ödedikleri primlere göre artıp eksilmektedir. İşsizlik ödeneğine hak kazanabilmek için genellikle belirli bir süre işçi sıfatıyla çalışmak ve prim ödemek şartı aranmaktadır. Meselâ Norveç'te son 4 sene içinde işçinin 45 hafta prim ödemesi gerekli sayılmaktadır. Pek istisnaî hallerde bu şart aranmamaktadır. İşsizlik ödeneğinden yararlanabilmek için işsizlik halinin belirli bir süre uzaması genellikle lüzumlu görülmektedir. Böylece işsizlik sigortasının idari ve mali yükü nisbeten hafifletilmiş olmaktadır. Ayrıca kısa bekleme süresinde iş ve işçi bulma bürosu işçiye iş temin etmek imkânını bulacaktır. Bekleme süresi ülkeden ülkeye değişmektedir. Meselâ isviçre'de sadece bir gün olduğu halde Lüksemburg ve İngiltere'de üç, Fransa'da beş, italya'da yedi gündür. İşsizlik ödeneğinin devam süresi da genellikle sınırlanmıştır. Ödeme süresi pek nadir hallerde bir yılı geçmektedir. Meselâ İsviçrede senede 90, Finlandiya'da 120 günden fazla işsizlik ödeneğinin verilmesine kanunî mevzuat imkân bırakmamaktadır. Buna mukabil bu süre İtalya'da 180 günü bulmakta, İngiltere'de ise bazı şartlarla 52 haftaya kadar uzavabilmektedir.

Almancası : Arbeitslosenurıterstützung, Arbeits- losengeid.
Fransızcası : a'iocation de chömage.
İngilizcesi : unemployment benefit, unemploy- ment compensation.
(Bk; işsizlik sigortası).