İSTANBUL BANKASI veya BANOUE DE CONS- TANTINOPLE NEDİR? Yazdır

1847 de kurulmuştur.

Osmanlı imparatorluğunda kurulan ilk bankadır. II. Mahmut devrinde birbirini takiben vukua gelmiş bulunan Yunan isyanı, Rus harbi, Mısır gailesi ve Kavalalı Mehmet Paşa ile olan harpler. Yeniçeri Ocağının kaldırılması ve yeni ordu kurulması hazineyi ağır bir malî sıkıntıya düşürmüştü. Abdülmecit zamanında 1839 senesinde ilân edilen Tanzimat'ın yapmak istediği İslâhatta paraya olan ihtiyacı arttığından bu harcamaları karşılamak amacı ile 1840 yılında (Kaimei Muteberei Nakdiye) adı ile memleketimizde ilk kâğıt para çıkarılması zorunluğu doğmuştu.

Başlangıçta kâğıt para, altına nazaran büyük fark göstermemiş, fakat sonraları malî sıkıntıların tesiriyle miktarının artırılması kıymetinin düşmesine sebep olmuş ve kambiyo ahenksizlikleri kendini şiddetle hissettirmeye başlamıştı. Bunun üzerine hükümet 1846 yıllarında Galata Bankerlerinden «Aleon ve Th. Baltazzi» ile sözleşme yaparak, kambiyo istikrarını temin vazifesini senevî 2 milyon kuruş mukabilinde bu bankerlere vermişti. Bir yıl sonra sözleşme yenilenirken, bu bankerler hükümetten aynı vazifeleri ifa etmek üzere bir banka kurmak müsaadesini almıya muvaffak olmuşlardır.

Bu suretle Osmanlı imparatorluğunda ilk Banka olarak (Banque de Constantinople) yani «istanbul Bankası» kurulmuş oluyordu.

Ancak bu banka kambiyo istikrarını temin edemediği gibi piyasaya evvelâ kâğıt para sürdükten sonra bu kaimeleri ucuz fiyatla toplamak suretiyle para kazanma yolunu tuttuğu için 1852-1853 senelerinde, Kırım harbi arifesinde iflâs etmiş ve Osmanlı hazinesini de 600 bin lira bir zarara sokmuştu.

Günümüzde, aynı adı taşıyan faaliyet halinde bir millî bankamız vardır.

(Bk; ticaret odaları).