Yüklenirken Lütfen Bekleyiniz...

MOD NEDİR?


Serinin bütün terimlerine tabi olmayan, karakteristik bir birim değeri niteliğindeki ortalamalardandır. Seride en çok tekerrür eden, yani frekansı en büyük olan birim değeri anlamına gelir.

Müşahedeleri alt alta sıralanmış olarak gösteren tek bir sütundan ibaret ilkel serilerde modu bulmak için seriyi hiç değilse zihnen sınıflandırmak lazımdır. Bu işlem sonucunda frekansının en yüksek olduğu anlaşılan birim değeri mod demektir. Mesela bir öğrenci, 9 dersten 7. 8. 6. 7, 5, 6. 10. 7, 9 notlarını almışsa, sınıflandırma 7 notunun 3 defa, 6 notunun 2 defa tekerrür ettiğini, diğerlerinin frekansının 1 olduğunu gösterir ve modun 7 tuttuğu meydana çıkar.

iki sütundan bileşen sınıflandırılmış serilerden gruplanmamış olanlarda (yani terimleri münferit değerlerden bileşenlerde) mod bellidir. Mesela üye sayısına göre ailelerin dağılımını gösteren seride frekansı en yüksek olan terim (üye sayısı) moddur.

Sınıflandırılmış olmakla beraber gruplandırılmış da bulunan serilerde bazen en yüksek frekansın ait olduğu sınıfın ortası mod sayılır. Daha sıhhatli bir usûl mod sınıfıyle ondan evvelki ve sonraki sınıfların frekanslarından bir parabol geçirip bunun maksimumunun absisini mod kabul etmektir. Bu işlemin sonucu aşağıdaki basit formül halinde tecelli eder.

                             Δ1

Mod = Smo + a  ___________

                          Δ1 + Δ2

Smo = Mod sınıfının ilk sınırı

a = Sınıf arası,

D1 = Mod sınıfının frekansı ile evvelki sınıfın frekansı arasındaki fark,

D2 = Mod sınıfının frekansı ile sonraki sınıfın frekansı arasındaki fark demektir.

Formülün uygulanabilmesi için sınıf aralarının eşit olması şarttır. Aşağıdaki serinin bu suretle bulunan modu

                            20

Mod = 15 +10 (____________) = 21.67

                          20+10

kolayca gerçekleşebilir.

Sınıflar (frekanslar (Ni))

5-15

10

15-25

30

25-35

20

35-45

4

 

64

En yaygın birim değeri olmak itibariyle mod gerçeğe yakın ve birimleri iyi temsil eden (tipik) bir ortalama oluşturur. Seride mevcut aşırı değerlerin etkisini de pek göstermez. Öte yandan matematiksel işlemlere elverişli olmadığı gibi bulunması her zaman mümkün değildir. Frekanslar serinin birkaç teriminde maksimuma çıktığı takdirde durum böyledir. Bu takdirde sınıf aralarını genişletmek (yani sınıfları ikişer ikişer veya üçer toplamak) suretiyle belirli hallerde frekansların tek bir terimde yoğunlaşması sağlanabilirse de bazen seri dalgalı ve çok tepeli ise bu mümkün olmaz. Durum böyle olunca modu tayinden vazgeçmek, yahut asimetrisi hafif seriler için geçerli olan aşağıdaki bağıntı yardımıyla modun yaklaştırma değerini bulmakla yetinmek gerekir:

       ≈

Mod =   A.O + 3 (A.O - Med)

Formülde A.O = aritmetik ortalama

Med = medyan demektir.

 

Almancası : dichtester Wert.

Fransızcası.: mode.

İngilizcesi : mode.

(Bk; ortalamalar, medyan).