Kültürün, sanatın, ekonominin, tıbbın ve tekniğin gelişmesine faydalı olabilecek çalışmaları finanse etmek amacını güderler.
20., hemen her ülkede, bu amaçlara hizmet etmek üzere kurulmuş vakıflara rastlanmaktadır.
İktisadi Kalkınma Vakfı, Türk Eğitim Vakfı, Nejat Eczacı başı Vakfı, Hacı Ömer Vakfı, Vehbi Koç Vakfı ve iktisadi Araştırmalar Vakfı, bu tip kuruluşların Türkiyedeki örneklerindendir.
Modern vakıfların harcamaları, tahsis edilmiş sermayeden veya bağlanan gelirlerden karşılanır.
Modern vakıfların en önemlileri Amerika Birleşik Devletlerinde Portekizde, İtalyada ve İsveçte'dir.
Modern vakıflardan başlıcaları, aşağıda gösterilmiştir:
i) Balzan Vakfı İtalyada kurulmuştur. Merkezi Milano'dadır.
Vakıf Corriere della Sera direktörü Eugéne Balzan'ın hatırasını yaşatmak amacını gütmektedir. Her yıl 232 500 dolar değerinde üç ödül dağıtmaktadır.
ii) Carnegie Vakıflar, eski çelik kralının adını yaşatan kuruluşlardır.
Andrew Carnegie, On Dokuzuncu Yüzyılın ikinci yarısında ve Yirminci Yüzyılın başlangıcında Amerikanın büyük iş adamlarından biri idi.
Carnegie Vakıfları, dört tanedir.
Bunlardan birincisi, Carnegie Corporation'dır. 1911 de faaliyete geçmiştir. İlmin gelişmesine yardımcı çalışmalarına paralel olarak, ingilizler ile Amerikalıları yakınlaştırmağı hedef tutmaktadır. Özellikle öğretim ve kültür alanlarına ilgi göstermektedir. Aktifi 1970 de yaklaşık olarak yarım milyar dolardı. Yıllık harcamaları 15 milyon doları aşmaktadır.
ikincisi Carnegie Milletlerarası Barış Vakfı'dır. 1910 da faaliyete geçmiştir. Milletlerin birbirlerine anlayış göstermelerini sağlayıcı hedeflere çalışmalarını yöneltmiştir. Yaklaşık olarak 50 milyon dolarlık bir aktifi vardır.
Üçüncüsü Kahramanlar Fonu'dur. Bu fon, yılda yaklaşık olarak yarım milyon dolarlık ödül dağıtmaktadır.
Dördüncüsü, Washington Carnegie Enstitüsüdür. 1902 de kurulmuştur. Kapitali 100 milyon doların üstündedir. Biyolojik, tarihi, ve sair ilmi araştırmaları finanse etmektedir.
iii) Ford Vakfı, 1936 da kurulmuştur. Henry Ford servetinin önemli kısmını bu kuruluşa bağlamıştır.
Ford Vakfının amacı, insanlık yararına hizmettir. İktisadi gelişmeye, sanata ve teknik ilerlemeye faydalı olabilecek çalışmalara mali yardımlar yapmaktadır.
Vakfın aktifi iki buçuk milyar doları aşmaktadır ve yıllık yardımları yarım milyar doların üstündedir.
iv) Gülbenkyan Vakfı'nın merkezi Lizbon'dadır.
Gülbenkyan, petrolcülükten büyük servet yapmış bir iş adamıdır. Ailesi Türkiye ile ilişkilidir. Irak petrolleri, ona servet yolunu açmıştır, ingiliz uyruklu olmakla beraber, Portekizde uzun süre yaşamıştır.
v) Nobej Vakfı, bu tip teşebbüslerin en popüleridir. Nobel Armağanı, bir ilim veya sanat adamına verilebilecek en yüksek manevi şeref sayılmaktadır.
Alfred Nobel, başlangıçta kurduğu vakfa 40 milyon altın frank sermaye bağlamıştır. On Dokuzuncu Yüzyıl sonlarında bir frangın altın değeri 332 mg idi.
Nobel Vakfı her yıl edebiyat, barış, fizik, kimya, tıp yahut fizyoloji armağanları dağıtmaktadır.
Nobel Armağanı kazanan ilk iktisatçı, Türkiye Devlet Planlama Müsteşarlığında müşavirlik yapmış olan Tinbergen’dir.
ii) Rockefeller Vakfı, 1913 de kurulmuştur.
Vakfın kurucusu olan John D. Rockefeller, devrinin petrol kralı idi.
Vakfın kuruluşunda sermayesi 150 milyon dolardı. Bu miktar Yirminci Yüzyılın ikinci yarısında bir milyara yaklaşmıştır.
Vakfın amacı gelişme, beslenme ve nüfus problemlerini insanlığa fayda getirici yaklaşımdan yapılacak araştırmalara ve çalışmaları yardımdır. Kamu sağlığı ve tıp alanlarında, önemli ilmi faaliyeti finanse etmiştir. Pek çok ilim adamına burs vermiştir.
iii) Rockefeller Kardeşler Vakfı 1940 kurulmuştur. Kuruluş kapitali 210 milyon dolardır.
iv) Diğer bir önemli vakıf General Motor'un başkanı Alfred P. Sloan'ın adını taşımaktadır.
Sloan Vakfı 1934 de kurulmuştur. Kuruluş sermayesi 304 milyon dolardır.
Almancası : Stiftungen.
Fransızcası : fondations.
İngilizcesi : foundations.
(Bk; İktisadi Kalkınma Vakfı. İktisadi Araştırmalar Vakfı, Carnegie, Carnegie Vakfı, Henry Ford, Ford Vakfı, Rockefeller, Rockefeller Vakfı).