Yüklenirken Lütfen Bekleyiniz...

MORATORYUM NEDİR?


Latincedeki geciktirme anlamına gelen mora ve moratorius sözcüklerinden alınmış bir terimdir.

Vadesi gelmiş borçların kanunla, mahkeme kararıyla ve anlaşma ile ertelenmesine moratoryum denilmektedir.

Zor duruma düşmüş kişilere ve firmalara vadesi gelmiş borçlarını ödemek üzere verilmiş mehiller, moratoryum kapsamına girer.

Kanunla veya hükümet kararıyla kollektif karakterli borçlarına lüzum görüldükçe ertelendiği vakidir. Kuraklık, sel baskını ve deprem gibi felaketlere uğrayanların borçları genellikle yeni vadelere bağlanmaktadır.

Altın para rejiminde, savaşlar ve konjonktür buhranları yüzünden merkez bankalarının altına konvertibilite işlemlerini tatil etmeleri de, moratoryumdur. Konvertibilite işlemlerine en uzun moratoryum Osmanlı Bankası banknotlarına uygulanmıştır. Bu banknotların konvertibilitesi 1914 de kaldırılmış ve moratoryum İkinci Dünya Savaşım izleyen döneme kadar sürmüştür.

Moratoryum, devletin iç ve dış borçlarına da uygulanabilir. Osmanlı imparatorluğu, Muharrem Kararnamesiyle ve Türkiye Cumhuriyeti 1930 da moratoryuma başvurmuşlardır. 1952 den sonra da Türkiyenin vadesi gelmiş dış borçlarının ertelenmesine birçok kez rastlanmıştır.

Harp zamanında devletin kamu kuruluşları, özel firmalar ve kişiler veya kendi yararına moratoryum uygulaması mümkündür, ingilterede, Ağustos 1914 tarihli Royal Proclamation. bu tür moratoryumların bir örneğidir.

Almancası : Moratorium.

Fransızcası : moratoire.

İngilizcesi : moratorium.

(Bk; borç idaresi, borçlanma).