Muhasebe kayıtlarının ve muamele tahlillerinin uygunluğunu ve doğruluğunu sağlayan usuller topluluğu, bu terimin anlamlarından biridir. Bu anlamda, daha ziyade, kayıt teftiş ve kontrolü, muhasebede dahili kontrol ve revizyon gibi daha açıklayıcı kelimelerle birlikte de kullanılmaktadır. İkinci olarak bu terim, işletme muameleleri üzerinde, ilgili tutarların devamlı olarak iki yerde tutulan kayıtlarla karşılıklı birbirini kontrol etmelerini sağlayacak bir kayıt düzenini ifade etmek üzere kullanılmaktadır. Özellikle, bir ayrıntı (teferruat) hesapları grubunun belirli tarihlerdeki toplamlarını, toplamlar üzerinden tutulan bir ana hesaptaki toplamlarla karşılaştırarak rakamların doğruluğunu sağlamayı amaç edinmiş bir hesaplar grubu içinde ana hesaba kontrol hesabı adı verilmesinin sebebi muhasebe kontrolünün bu ikinci anlamıdır. Tali defterikebirlerle kontrol hesaplarının arasındaki ilişki, bu tür bir muhasebe kontrolünün örneğini teşkil eder: Senetsiz alacaklar, borçlular itibarile tutulan küçük “T” hesaplarında kayıt tesbit ve takip edilmekle birilikte (tali defterikebin), genel defterikebirde toplamlar üzerinden tutulan bir “Senetsiz Alacaklar” ana hesabında aynı ayrıntıların toplamları tesbit edilir. Bu düzen içinde, belirli aralıklarla tali defter-i kebirdeki küçük hesap bakiyelerinin toplamları alınıp ana hesap bakiyesi ile karşılaştırılmak suretile “kontrol” edilir. Muhasebe kontrolünün üçüncü anlamı, işletme yönetimine, varlıkların karlı şekilde kullanılması satınalmaların ayarlanması, belirli harcama sınırlarının tayin edilmesi ve benzer kararların verilmesi için gerekli muhasebe bilgilerini sağlamak için kullanılan usul ve raporları içine alan yönetim muhasebesi faaliyetlerinin bütününü, ya da bunlardan her hangibirini ifade eder. Almancası : Rechnungsprüfung. Fransızcası : vérification des comptes. İngilizcesi : accounting control. checking of accounts. (Bk; kontrol hesapları, tali defterikebirler, kontrol ve revizyon, denetleme, yönetim muhasebesi. yardımcı hesaplar):
| |||