Patent NEDİR? Yazdır
Patent, sınırlı bir yer ve süre için üçüncü kişiler tarafından buluşun izinsiz olarak üretilmesini, kullanılmasını veya satılmasını engelleme yoluyla sahibine tanınan tekel hakkıdır. Bu hakkın kullanabileceğini gösteren belgeye ise patent belgesi denir. Buluş, teknoloji alanında belirli bir sorunun çözümüne ilişkin, teknik özelliği olan fikir ürünüdür. Aynı teknik problemin her farklı çözümü farklı bir buluştur. Buluş, teknik niteliğe haiz olmalıdır. Aksi takdirde sadece soyut ve kavramsal düzeyde bir önermeden bahsedilebilir. Teknik nitelik ürünün fiziksel niteliklerinden, faaliyetin niteliğinden ya da teknik nitelikte olmayan bir faaliyette teknik araçların kullanılmasından kaynaklanabilir. Buluş bazen yepyeni bir cihaz, ürün, yöntem veya prosesin yaratılması, bazen de bilinen bir ürün veya proseste yapılan ilerlemeye dönük bir iyileştirmedir.
Patent başvurusu nasıl yapılır?
1- Başvuru dilekçesi, TÜRKPATENT sitesinden çevrimiçi evrak sistemi (ÇES) aracılığıyla doldurulur.
2- Buluş konusunu açıklayan tarifname,
3- Korunması istenilen buluşun yeni olduğu iddia edilen teknik özellikleri kapsayan istem veya istemler,
4- Tarifnamede, istem veya istemlerde atıf yapılan teknik resimler,
5- Özet,
6- Başvuru ücretinin ödendiğini gösterir belge. Patent sisteminde; Patent belgesi, başvurunun patentlenebilirlik kriterlerine (yenilik, buluş basamağı, sanayiye uygulanabilirlik) sahip olup olmadığını gösteren bir inceleme raporuna dayanılarak verildiği için daha sağlam ve daha uzun süreli bir koruma elde edilmiş olur. Patent belgesi 20 yıl koruma sağlar. Koruma süresi uzatılamaz.
Bütün buluşlar patentlenebilir mi?
Bir buluşun patentlenebilmesi için yeni, buluş basamağını içeren ve sanayiye uygulanabilir olması gerekir. Ancak, konusu kamu düzenine veya genel ahlaka aykırı olan buluşlara, bitki veya hayvan türleri veya önemli ölçüde biyolojik esaslara dayanan bitki veya hayvan yetiştirilmesi usullerine patent verilmemektedir. Ayrıca; Keşifler, bilimsel teoriler, matematiksel yöntemler; Bilgisayar programları Estetik niteliği bulunan mahsuller, edebiyat ve sanat eserleriyle bilim eserleri. Bilginin sunumu İnsan veya hayvan vücuduna uygulanacak cerrahi ve tedavi usulleri ile insan, hayvan vücudu ile ilgili teşhis usulleri, buluş niteliğinde olmadıkları için koruma kapsamı dışındadırlar. Buluşlar, başvuru tarihinden itibaren 18 aylık sürenin dolmasıyla yayımlanır. Böylece kamu, teknikteki gelişmelerden haberdar olabilmektedir. Ayrıca, önceden emek, zaman ve para harcanmış buluşlar için tekrar yatırım yapılmasının ve zaman harcanmasının önüne geçilmekte, teknolojik gelişim hızının ivme kazanması sağlanmaktadır.
Patent işlem ücretlerinde indirim ve destekler nelerdir?
KOSGEB veri tabanına kayıt yaptıran işletmeler KOSGEB’in Sınai ve Fikri Mülkiyet Hakları Desteği kapsamındaki desteklerinden de yararlanabilir. Konu ile ilgili detaylı bilgi http://www.kosgeb.gov.tr linkinde yer almaktadır.
Patent dökümanında ne gibi bilgiler vardır?
Patent dökümanı, buluşa ait kısa teknik bilgi içeren özet, buluşu detaylı bir biçimde açıklayan tarifname, korunması istenen teknik unsurları tanımlayan istem veya istemler varsa resimlerden oluşur. Patent belgesi almak bir sınai mülkiyet hakkı doğurur. Bu sayede, pazarda ürününüzü yalnız kendiniz satabilir ya da başkalarına lisans yoluyla kullanma ve üretme için izin verebilirsiniz ya da patent hakkınızı devredebilirsiniz. Ancak, buluşunuzun patentli olması, buluşun ticari olarak değerli olduğu anlamına gelmemektedir.
Korumadan kimler yararlanır?
Türkiye Cumhuriyeti sınırları içinde ikametgahı olan veya sınai veya ticari faaliyette bulunan gerçek veya tüzel kişiler veya Paris Sözleşmesi veya Dünya Ticaret Örgütü Kuruluş Anlaşması hükümleri dahilinde başvuru hakkına sahip kişiler korumadan yararlanabilir. Türkiye Cumhuriyeti uyruğundaki kişilere kanunen veya fiilen patent ve/veya faydalı model belgesi koruması tanıyan devletlerin uyruğundaki gerçek veya tüzel kişiler de karşılıklılık ilkesi uyarınca Türkiye'de patent ve/veya faydalı model belgesi korumasından yararlanır.
Buluşunuzun yeni olup olmadığını nasıl araştırabilirsiniz?
Başvurunuzu yaptıktan aylar sonra buluşunuzun yeni olmadığını öğrenmeniz para, emek ve zaman kaybı nedeniyle ümit kırıcı olabilir. Bu durumla karşılaşmamak için yayınlanmış patentler ve diğer dokümanlar üzerinden araştırma yapabilir, ücretsiz patent araştırması yapabileceğiniz internet sitelerinden ya da Türk Patent 'e ücret karşılığı yaptırabilirsiniz. Türk patentleri üzerinden veya diğer ülkeler tarafından verilen patentleri içeren EPOQUE veritabanı sistemleri üzerinden yaptırılabilecek ön araştırma ile tekniğin bilinen durumu konusunda fikir sahibi olabilirsiniz. Patent ön araştırma işlemini internet üzerinden kendiniz de yapabilirsiniz. Araştırma işlemi için http://tr.espacenet.com sitesinden yayınlanmış Türk patentlerinin 1995'ten bu yana taranmış olan tarifnamelerine erişebilir, başlık üzerinden Türkçe araştırma yapabilir ya da Avrupa Patent Ofisi'nin patent araştırma sitesi olan http://worldwide.espacenet.com sitesinden patent dokümanlarına erişerek dünya çapında araştırma yapabilirsiniz. Patent araştırma işlemi için Dünya Fikri Mülkiyet Teşkilatı, WIPO'ya ait http://www.wipo.int sitesinden, ABD Patent Ofisi'ne ait http://www.uspto.gov sitesinden ve arama motoru http://www.google.com/patents sitesinden de faydalanabilirsiniz.
Patent, Faydalı Model başvurularının araştırma ve inceleme işlemleri Kurum bünyesinde yapılıyor mu?
Kurum, tüm alanlarda patent araştırma ve inceleme ile faydalı model araştırma işlemlerini kendi bünyesinde yürütmektedir. Daha önce bu işlemler sadece yurt dışında anlaşmalı olduğu patent ofislerine yaptırılmaktaydı. Başvuru sahipleri, artık araştırma ve inceleme ofisi olarak Türk Patent ve Marka Kurumu'nu seçmektedir.Ayrıca, Patent İşbirliği Antlaşması (PCT) kapsamında yapılan uluslararası patent başvuruları için, Antlaşmaya taraf ülkelerde geçerliliği olan araştırma ve inceleme raporlarını yine Türk Patent ve Marka Kurumu tarafından hazırlanmaktadır.
Patent almak için hangi kuruma başvuru yapılır?
Türkiye'de patent almak için, tek yetkili kuruluş olan Türk Patent ve Marka Kurumu başvurulur. Ulusal başvurular ile Patent İşbirliği kapsamında ulusal fazda patent koruması talep eden başvuruların işlemlerini yürürlükteki mevzuat kapsamında işlemlerini yürüterek patent belgesi vermektedir. Patent başvurusu ve takibi işlemlerini kendiniz ya da Kurum tarafından yetkilendirilen Patent Vekilleri siciline kayıtlı patent vekilleri aracılığıyla yürütebilirsiniz. Başvuruyu kendiniz yapmak ve takip etmek istiyorsanız, öncelikle "Patent/Faydalı Model Başvuru Kılavuzu" nu edinmeniz gerekmektedir. Başvuru kılavuzunu, yurt içindeki dokümantasyon birimlerinden ücretsiz olarak istenebilir ya da Kurum internet sitesinden indirebilirsiniz.
Kılavuzda başvurunun nasıl hazırlanması gerektiği, başvurunun hangi unsurlardan oluştuğu ayrıntılı bir biçimde örneklerle açıklanmaktadır. Başvurunuzu şahsen getirebilir, posta yoluyla Kurumumuza gönderebilir veya Kurumumuz internet sitesi çevrim içi evrak sisteminden (ÇES) online olarak yapabilirsiniz. Ayrıca, http://onl i ne.tu rkpatent.gov.tr adresinden patent dosya takibi ile araştırma ve başvuru işlemlerini gerçekleştirebilirsiniz.
Ne zaman başvurulmalı?
Buluşunuzu gizli tuttuğunuz sürece patent başvurusunu istediğiniz zaman yapabilirsiniz . Ancak aşağıdaki risklerin göz önünde bulundurulması açısından profesyonel tavsiye alınması faydalı olabilir; Bir başvurunun çok erken yapılması durumunda ürünün tam olarak geliştirilememiş olması veya pazarın ürün için hazır olmaması riski, başvurunun geciktirilmesi durumunda ise bir başkasının aynı fikirlerle kendi adına başvuru yapması riski vardır.
Başvuru süreci nasıl işler?
Türk Patent ve Marka Kurumu'na ne yapılan patent başvurusu 6769 sayılı Sınai Mülkiyet Kanunu'nun 90. maddesinde belirtilen unsurları taşıdığı takdirde patent sicile kaydedilir. Ancak başvuru unsurlarının eksik olması durumunda eksikliklerin giderilmesi için bildirim yapılmaksızın 2 ay süre verilir. Başvuru unsurları tamamlanmış olan başvuruların şekli şartları sağlamadığı tespit edildiği takdirde, eksiklerin giderebilmesi için başvuru sahiplerine iki ay süre verilir. Bu süre içinde eksiklikler giderilmezse başvuru reddedilmiş sayılır. Yapılan inceleme sonrasında şekli şartlara uygunluk açısından eksiklik görülmemesi durumunda, başvuru sahibinden, başvuru tarihinden itibaren on iki ay içerisinde Kuruma, tekniğin bilinen durumu ile ilgili araştırma talebinde bulunması ve ilgili ücreti ödemesi hususunda bildirimde bulunulur. Araştırma talep edilmemesi veya araştırma ücretinin ödenmemesi halinde ise başvuru geri alınmış sayılır. Başvuru sahibinin, tekniğin bilinen durumu ile ilgili araştırma yapılması talebinden sonra, Türk Patent ve Marka Kurumu tarafından araştırma raporu düzenlenir. Araştırma raporu düzenlendikten sonra, başvuru sahibine tebliğ edilir. Tebliğ tarihinden itibaren başvuru sahibinin üç aylık süre içerisinde inceleme talebinde bulunması gerekir. Başvurunun inceleme raporu kurum tarafından düzenlenir. İnceleme raporu aşamasından sonra (1- 3 kez) başvuru reddedilir ya da tescil edilir.
Türkiye'de alınmış bir patent başka ülkelerde de geçerli midir?
Patentler alındığı ülkeler için hak sahipliği doğurur. Türkiye'de alınmış bir patent sadece Türkiye içinde sahibine hak sağlamaktadır. Başka ülkelerde de patent hakkı elde etmek istiyorsanız, her ülkeye ayrı ayrı başvuruda bulunabilir ya da uluslararası başvuru sistem olan PCT (Patent İşbirliği Anlaşması) veya bölgesel başvuru sistemi olan EPC (Avrupa Patent Sözleşmesi) aracılığıyla başvuru yapabilirsiniz. Ancak bu başvuru sistemleri karmaşık ve maliyetli olduğu için profesyonel yardım almanız ve WIPO'nun (Dünya Fikri Mülkiyet Teşkilatı - www.wipo.int) ve EPO'nun (Avrupa Patent Ofisi -www.epo.org) sitelerini ziyaret etmeniz yerinde olacaktır.
Yabancı ülkelerde patent/faydalı model başvurusu nasıl yapılır?
Yurt dışında patent/faydalı model başvurusunda bulunmak isteyen başvuru sahipleri, bu ülkelerin her birinde,vekil aracılığıyla o ülkenin sistemine uygun bir şekilde ve o ülkenin dilinde hazırlanmış ayrı ayrı başvurularda bulunmak zorundadırlar. Ancak, Türkiye'de 01.01.1996 tarihinde yürürlüğe giren Patent İşbirliği Anlaşması uyarınca birden fazla ülkede buluşlarını koruma altına almak isteyen başvuru sahipleri, tek bir başvuru ile PCT'ye üye ülkelerin tamamında patent başvurusu yapabilmektedirler. PCT ile ilgili temel bilgileri içeren kitapçık ve PCT başvurusu yapabilmek için gerekli başvuru formları Kurumdan ücretsiz olarak temin edilebilmektedir. Ayrıca Türkiye'de 1 Kasım 2000 tarihinden itibaren yürürlüğe giren Avrupa Patent Sözleşmesi uyarınca yapılacak bir patent başvurusu ile de Sözleşmeye üye ülkelerin tamamında veya seçilen ülkelerde bir patent koruması elde etmek mümkün olmaktadır.
Patent hakkının ihlali durumlarında ne yapılmaIıdır?
Patent hakkı ihlal edilen patent sahibi, adli makamlara başvurup kanunda öngörülen hukuk veya ceza davalarından birini ya da her ikisini açmalıdır. Patente ilişkin haklarınızın bir başkası tarafından ihlal edildiğini düşünüyorsanız başvuracağınız mercii, ihtisas mahkemeleri olarak hizmet veren "Fikri ve Sınai Haklar Hukuk Mahkemeleri (FSHHM) ile Fikri ve Sınai Haklar Ceza Mahkemeleridir (FSHCM)." Eğer bulunduğunuz ilde FSHHM ve FSHCM yoksa, Asliye Hukuk ve Asliye Ceza Mahkemelerine başvurmanız gerekir.
Patent hakkı tecavüze uğrayan patent sahibi hangi taleplerde bulunabilir?
Patent haklarının ihlalerine karşı, hem hukuk davaları hem de ceza davaları açılabilmektedir. Patentten doğan hakkı tecavüze uğrayan patent sahibi, mahkemeden, aşağıdaki taleplerde bulunabilir:
1. Tecavüzün önlenmesi
2. Tecavüzün durdurulması
3. Tecavüzün giderilmesi
4. Tecavüzün tespiti
5. Tazminat
a) Maddi tazminat
b) Manevi tazminat
c) İtibar tazminatı
6. El koyma
7. Ürünler ve araçlar üzerinde mülkiyet hakkı tanınması
8. Şekil değiştirme ve imha
9. Mahkeme kararının ilgililere tebliği, kamuya ilan yoluyla duyurulması ve hükmün ilanı
10. İhtiyati tedbir.
