Yüklenirken Lütfen Bekleyiniz...

PİRAMİTLEŞME NEDİR?


Bir tüketim vergisinin perakende safhasından daha önceki kademelerden birinde salınmasıyla, ileri doğru yansıyarak meydana getirdiği fiyat artışının, başlangıç vergi miktarından fazla olmasıdır. Meselâ, üretilen bir malın üç safhadan geçtiği ve her safhada % 70'luk bir fiyat artışına uğradığı kabul edilirse, hiç vergi olmaması halinde malın nihaî fiyatı :

ilk maliyetler (vergisiz)              : 100    TL.

1. .Safha sonu 100(1+0.10)       : 110     TL. 

2. Safha sonu, 100 (1 +0.10)2    : 121    TL.

3. Safha sonu 100 (1 +-0.10)3    : 133    TL olacaktır.

Buna karşılık ekonomide % 10 oranında bir vergi uygulanıyorsa, ilk maliyetler 110 liraya yükselecek ve malın nihaî fiyatı

İlk maliyetler (Vergi dahil)         : 110    TL.

1.Safha sonu 100(1-0.70)        : 121    TL.

2. Safha sonu 110 (1+0.10)2     : 133    TL.

3. Safha sonu 110 (1 +0.70)3      : 146    TL. olarak oluşacaktır.

100 Liralık bir mal üzerinden % 10 oranında ve ilk safhada tahsil edilmek üzere konan bir verginin üçüncü safha sonunda yarattığı fiyat farkı 146-133=13 liradır. Başlangıçtaki 10 liralık vergi, bu farktan çıkartılınca (13-10=3) bulunan 3 lira, ilk safhadaki verginin piramitleşmesi sonucu meydana gelmiştir. Böylece yükümlü, devlete fiilen aktarılandan misalimizde % 3 oranında daha yüksek bir vergi ödemiş olmaktadır. Zira her safhadaki % 70'luk artışların içine., ilk üretim maliyeti olan 100 liranın yanısıra, 10 liralık vergi de dahil olmakta ve böylece oluşan fiyat artışı, yergi miktarını aşmaktadır. Başlangıçtaki vergi miktarı ne kadar fazla, üretim safhaları ne kadar çok ve her safhada uygulanan yüzde ne kadar yüksek olursa, piramitleşme o kadar şiddetli olmaktadır.

İngilizcesi : pyramiding, mark-up system.