Yüklenirken Lütfen Bekleyiniz...

SANAYİ DEVRİMİ NEDİR?


SANAYİ DEVRİMİ terimini ilk kez, İngiliz iktisatçısı Arnold Toynbee kullanmıştır. 1852-1883 yıllarında yaşamış olan bu iktisatçı, aynı özadını ve soyadını taşıyan büyük tarihçinin yeğenidir.

Arnold Toynbee'nin Industrial Revolution adlı tek eseri, sanayi devriminin büyük bir tarihsel olay niteliği taşıdığını ve iktisat politikalarını tarihin akışına göre düzenlemek gerektiğini belirtmektedir. Arnold Toynbee'nin iktisat tarihçiliği bakımından önemi, ortaya attığı görüş bakımındandır. Onun açtığı yolda çalışan ilim adamları, iktisat tarihinin yorumlanmasında kendisinden hayli ayrılmışlardır.

Dünya ekonomisinin Yirminci Yüzyıl ikinci yarısına kadar, üç sanayi devrimi geçirdiği söylenebilir.

Birinci Sanayi Devrimi veya Büyük Sanayi Devrimi, On Sekizinci Yüzyılda İngiltere’de başlamıştır. Teknolojik yenilikler, sanayi organizasyonunun hızla büyümesini sağlamıştır. 1735 de Abraham Derby, eritme fırınlarında odun kömürü yerine kok kullanarak demir üretiminde yepyeni bir teknoloji uygulanmasına imkân hazırlamıştır. 1774 de, James Watt'la beraber, buhar makinesi sanayideki yerini almıştır. 1733 de John Kay. 1767 de Arckwright ve 1785 de Cartwright adlarında üç İngiliz, makineyi tekstil sanayiine sokmuşlardır. Kömür ve buhar kuvvetine dayanan bir makineleşme hareketinin uyanması, iş bölümünün ileri bir aşamaya eriştirilmesi ve sürüm pazarlarının genişlemesi. Birinci Sanayi Devriminde rol oynamıştır.

İkinci Sanayi Devriminin gerçekleşmesi, Arnold Toynbee'n in ölümünden sonradır. 1869 da Gramme makinesinin icadını alternatörlerin ve transformatörlerin izlemesi, elektrik sanayiine yeni ufuklar açmıştır. 1893 de Diesel motörleri yapılmıştır. Taylorizm işçiliğin ve Fayoiizm büro hizmetlerinin prodüktivitesini artırıcı gelişmelerin ilk aşamaları olmuştur.

İkinci Dünya Savaşı sonunda termo-nükleer enerjinin elde edilmesi, petrokimya alanındaki büyük yenilikler, hafif madenler sanayiinin gelişmesi, computer'ler çığırının açılması ve otomasyondan geniş ölçüde yararlanılması, büyük değişikliklerin öncüsü olmuştur. Sanayi organizasyonu, iş idaresi ve pazarlama metodları son derece geliştirilmiştir. Teknoloji hızla ilerlemiştir. Üçüncü Sanayi Devrimi, bu dönemde gerçekleşmiştir.

Almancası : industrielle Revolution.

Fransızcası : Revolution industrielle.

İngilizcesi : Industrial Revolution.

(Bk; sanayi, sanayileşme, otomasyon, iş adamlığı ve müteşebbisin rolü, Taylorizm, Fayol, Ford).