Yüklenirken Lütfen Bekleyiniz...

SATINALMA GÜÇLERİ PARİTELERİ TEORİSİ NEDİR?


SATINALMA GÜÇLERİ PARİTELERİ TEORİSİ ni kuran İsveçli iktisatçı Güstav Cassel'dir.

Güstav Cassel Birinci Dünya Savaşı sonunda enflâsyonların sebebiyet verdikleri fiyat yükselişlerini ve para biriminin satınalma gücündeki değişikliği dikkate alarak kurların ahenkli bir şekilde ayarlanabileceğini düşünmüştür.

Satınalma güçleri paritesinin nasıl ayarlanabileceğim Cassel şöyle açıklamaktadır:

İki ülkede, aynı zamanda enflâsyon meydana gelmiş ise, ulusal paralar arasındaki kambiyo farkı, bu ülkelerden her birinde, para değerinin iç piyasada uğradığı kayıpla orantılı olacaktır.

Yukarıdaki ifadeyi basit bir örnekle açıklayabiliriz :

Aynı devre içinde A ülkesinde fiyat endekslerinin 100 den 150 ye, B ülkesinde ise 100 den 125 e çıktığını varsayalım. A ülkesinde para değeri B ülkesine kıyasla daha fazla bir düşme kaydetmiştir. Şu halde:

A ülke parasının değişme oram         150        100

B ülke parasının değişme oram         120         80

Bu duruma göre, A ülkesindeki paranın B ülkesi parasına oranla, eski değerinin %80 nine eşit bir fiyatla mübadele edilmesi gerekmektedir.

Cassel, kambiyo kurları ile satınalma güçleri paritesi arasındaki ilişkinin hangi şartlarda gerçekleşmeyeceğini de izah etmiştir. Bunlar arasında, dış ticaretin tıkanıklığa uğraması, halkın para önünden kaçtığı aşırı enflâsyon halleri bulunmaktadır.

Cassel, para değerini Miktar Teorisine uygun olarak açıklamış, analizlerinde Ricardo'nun tesirinde kalmıştır. Özellikle para değerini milletlerarası açıdan incelerken Ricardo'nun Dış Ticaret Teorisinden yararlanmıştır.

Cassel para fonksiyonu gören bütün ödeme vasıtalarının para arzına katılmasını savunur ve miktar denklemini şu şekilde gösterir:

TP = Z1 + Z2 + Z3

Cassel, moneter dengeyi de şu formülle gösterir.

M = R T P

Bu formülde ;

P, fiyatlardır.

T, muamele hacmidir,

M, para arzıdır.

R. reel muameleler için nisbî para ihtiyacını (belli bir “an”ın para ihtiyacını) gösterir. Genellikle bu anın para ihtiyacı, gelecek devren in toplam ödemelerine eşittir. Para ihtiyacı belli olunca, dengede, mevcut para miktarı ile RTP nin de eşit olması lâzım gelir.

Cassel, netice olarak, TP=MV (V el değiştirme hızıdır) ile M=R T P nin özdeş ve  R nin ye eşit olduğunu söyleyerek, neticede Miktar Teorisine varmaktadır.

Almancası : Kaufkraftsparitâtstheorie, Theorie der Kaufkraftsparitat.

Fransızcası : theorie des parit&s de pouvoir d'achar.

İngilizcesi : theory of purchasing - power parity.

(Bk; miktar teorisi).