Yüklenirken Lütfen Bekleyiniz...

SCHUMPETER (Joseph A.) NEDİR?


Avusturya asıllı olup sonradan Amerika’ya yerleşmiş olan ünlü bir iktisatçıdır. 1883 de Triesch şehrinde doğmuş. Viyana Üniversitesinde iktisat öğreniminden sonra çok genç yaşlarında olgun eser ve yazıları ile şöhret kazanmıştır. Önce Czernowitz'de, sonra Gazi Üniversitesinde iktisat profesörü, 1919 da kısa bir zaman Avusturya Cumhuriyetinin Maliye Bakanı ve ondan sonra da Almanya’da Bonn üniversitesinde profesör olmuştur. 1932 de Amerika'ya yerleşen Schumpeter Harvard üniversitesinde öğretim ve yayınlarına devam etmiş ve 1950 de Amerika'da ömrünü tamamladı.

Schumpeter, firmalar halinde kurulu olan kapitalist-endüstriyel toplumun gelişme meselesini birinci planda ele almıştır. Esas olarak Walras tipi bir genel tahlilden hareket etmekle beraber, çözüm yolu ondan farklıdır: Schumpeter, kapalı bir daire içinde eşit kıymetlerle kendi kendini yenileyip duran statik bir akım tablosu yerine dinamik bir gelişme modeline yönelmiştir Gelişme, ona göre alışılmış denge çizgisinin aşılması ile üst derecede yeni ve değişik bir denge çizgisine tırmanmak ve öylece yörünge değiştirmek demektir ki bunda esas rolü oynayan müteşebbistir. İktisadî gelişmenin dinamik faktörü olarak müteşebbis bununla teorinin kilit noktasında yer almış olmaktadır. Şekil olarak iktisadî gelişme, Schumpeter'in tarifi ile, müteşebbislerin düz ve kesintisiz bir çizgi üstünde değil, fakat kesik kesik, yani dalgalı olarak ve küme halinde ortaya çıktıkları ve öylece bir takım yenilikleri (inno- vations) uygulamaya geçirdikleri bir hareket tarzıdır Söz konusu olan yenilikler şu beş noktada toplanır: 1. Tüketicinin tanımadığı yeni bir malın veya kalitenin üretimi; 2. Yeni bir üretim metodunun uygulanması; 3 Yeni bir sürüm sahasının -piyasanın- açılması; 4. Yeni hammadde ve yarı mamul kaynaklarının elde edilmesi; 5. Yeni bir organizasyonun gerçekleştirilmesi.

Müteşebbislerin aralıklı ve kümeli olarak ortaya çıkışı, finansman yönünden, satınalma kuvvetinin (kredinin) büyük ölçüde genişletilmesi ile mümkün olur. Böylece konjonktür, para, kredi ve faiz teorileri Schumpeter'de gelişme teorisi içine işlenmiş bulunmaktadır.

Doktrin tarihi üzerine araştırmaları ile büyük bir otorite olarak tanınan Schumpeter aynı manda iktisadi sistemler konusundaki eser ve yakıları ile de şöhret sahibidir Kapitalizm, Sosyalizm ve Demokrasi adlı eserinde Schumpeter Kapitalizmin kendi yapısında doğan, fakat kendi özüne ve mantığına ters düşen unsurlarla yaşama imkânını tükettiği, tarihin Marksist olmayan bir Sosyalizm doğrultusunda yol aldığı tezini savunmuştur.

(Bk; iş adamlığı ve müteşebbisin rolü).