Serbestlik derecesi, Binom, Poisson. Student. Ki-kare ve F dağılımlarında ayrıca örnek vasıtasiyle hesaplanacak ana kütle variyans ve standart sapmasının tahmininde sistematik bir hataya düşülmemesi için kullanılır.
Meselâ. n = 4 olan bir numunede terimlerin örnek ortalamasından sapmalarını bulmak isteyelim. Birinci fark in herhangi bir sayı d1 = 6 olduğunu kabul edelim. Aynı şekilde d2 ve d3 için d2= - 9; d3= -7 olacak şekilde keyfi değerler alabiliriz. Ancak d4 için artık keyfi bir değer vermemiz mümkün değildir; çünkü d4 ün kıymeti ∑()= 0 nedeniyle d4 = 0 - d1 – d2 – d3 = 0 - 6 + 9 + 7=10 dur.
Bu kısaca, kıymetlerin örnek ortalamasından n - 1 adet farkı verildiği zaman n'ci farkın belirlenmesi demektir. Böylece bir örnek variyansı için. n - 1 adet kıymetin ortalamadan sapması keyfi olabileceğinden ötürü, n - 1 serbestlik derecesi vardır.
Almancası : Freiheitsgrad.
İngilizcesi : degree of freedom.
(Bk; Binom bölünmesi, ki-kare, F bölünmesi variyans, tahmin).