VERGİ ADALETİ NEDİR? Yazdır

Bir toplumda vergi yükünün, halkın çoğunluğu tarafından haklı sayılan bir şekilde dağılması ve bunu sağlayacak prensiplerin tespitidir. Maliye ilmi ile meşgul olanların ve devletin fertlerden aldığı vergiler üzerinde durma gereğini duyan filozofların eskiden beri en çok araştırdıkları şey, vergi adaletinin sağlanması, bunun için de, bu adâleti gerçekleştirebilecek prensiplerin bulunmasıdır. Adâlet, genellikle, devletin malî tedbirlerini ve özellikle vergileme faaliyetini üstten idare eden yüksek bir prensip olarak görülmüştür. Ancak neyin âdil sayılacağı, kültürel ve sosyal şartlara tâbi olarak değişmekte, bu sebeple her toplum ve her çağda geçerli bir âdil vergi yükü dağılımı modeli tespiti de mümkün bulunmamaktadır. Bununla beraber, her toplum için uzunca bir dönemde geçerli ve az çok belirli bir âdalet ve buna uygun bir gelir bölüşümü anlayışının mevcut olduğu kabul edilebilir. Bu itibarla mesele, yani vergi adâletinin gerçekleştirilmesi, vergi yükünün hâkim adâlet anlayışına ve ona dayanan gelir bölüşümüne uygun tarzda dağıtılmasıdır. Bunu sağlamak için türlü teoriler öne sürülmüştür. Bunları iki ana grupta toplamak mümkündür. Birinci grupta istifade yaklaşımının, ikinci grupta da iktidar yaklaşımının hâkim olduğu teoriler yer almaktadır. Almancası : Steuergerechtigkeit. Fransızcası : justice fiscale. İngilizcesi : tax equity. (Bk; âdil vergi, vergileme prensipleri, iktidar Teorisi, istifade Teorisi).