New York borsasının sokağıdır.
New York Borsası, gayrı resmî olarak 1792 de faaliyetine başlamıştır. Bu tarihte, 24 tacir ve simsarın meydana getirdikleri bir grup, menkul kıymet alım satımlarında müşterilerden komisyon almağı ve birbirlerine tercih hakkı tanımağı aralarında kararlaştırmışlardır. Hava müsait olduğunda bir ağaç altında ve kapalı iken bir kahvehanede toplanmışlardır.
Devlet borçlarının artması, bankacılığın gelişmesi, yatırımların çoğalması ve sigortacılığın önem kazanması sonunda borsa muameleleri büyük yoğunluk kazanmıştır. Borsa profesyonellerinin sayısı da, gitgide çoğalmıştır.
Borsa muameleleriyle uğraşanlardan bazıları mesleği düzene sokmak ihtiyacını duyarak 1817 de bir yönetmelik hazırlamışlardır. Kendi gruplarına New York Stock and Exchange Heyeti adını vermişlerdir. Grup üyeliğini kayıtlara tâbi tutmuşlardır. İşlerini yürütmek üzere yıllığı 200 dolardan bir salon kiralamışlardır. Profesyonel borsacılara devam mecburiyeti konulmuştur. Salonda, üyelere oturacak yer ayrılmıştır. Alımlar ve satımlar, herkesin uymakla yükümlü tutulduğu kurallara bağlanmıştır.
Amerika iç Savaşlarında, kiralanan salon ihtiyaca cevap veremez olmuştur. Bir bina inşa edilmiştir. İç Savaştan sonra, borsa ajanları genç ve yaşlı grup diye ikiye ayrılmıştır. Yaşlı grup günlük faaliyetin: saat 15 de tatil etmiştir. Genç grup ise, geceli gündüzlü kesintisiz olarak alım satım işlemlerini yürütmüştür.
Yaptırılmış olan bina, 1879 da küçük gelmeğe başlamıştır.
New York borsası, kâr amacı gütmeyen ve şirket statüsünü haiz bulunmayan bir kuruluştur. Borsanın idaresi, geniş yetkili bir Guvemörler Heyetine bırakılmıştır. Borsa ajanı yahut komisyoncusu olabilmek için 1879 da 1000 dolar ödemek gerekirken bu miktar 1929 da 525 000 dolara çıkmış ve 1949 da 17 000 dolara kadar inmiştir.
New York borsasında iş gören profesyonelleri, beş grup halinde sınıflandırmak mümkündür.
Borsa ajanı durumundaki komisyoncu firmaların Wall Street de iskemleleri vardır. Bunlar, dünyanın her köşesindeki müşterilerinden gelecek emirlere göre alım ve satım yaparlar. Gelirleri, aracılık ettikleri işlemlerden aldıkları komisyondur.
Uzmanlar, yalnız belirli bir veya birkaç kıymetle ilgili muameleler üzerinde faaliyetlerini toplamış olan bir sınıftır. Bunlar, ilgilendikleri aksiyonlardan veya obligasyonlardan her biri için ayrı defter tutarlar. Müşterilerinden veya komisyonculardan aldıkları emirleri, saat/dakika göstermek sureti ile deftere işlerler.
Üçüncü bir grubun adı, iki Dolarlıklardır, iki Dolarlıklar, ayak simsarlarıdır. Komisyoncu firma personelinin yetişemeyecekleri kadar işlerin bastırdığı anlarda, iki Dolarlıklar işe koşturulur.
Dördüncü bir grup, perakendecilerdir. Büyük komisyoncu firmalar, senetleri yüzer tane veya iki yüzer tane gibi toplu ve yuvarlak sayılarda alıp satarlar. Perakendeciler, küçük müşterilerin ihtiyaçlarını karşılarlar. Küçük emirleri bir araya getirip birbirleriyle takas ederler yahut toptancıların şart koştukları toparlak ve toplu rakamlar haline getirirler.
Beşinci bir gruba, tacir denilir. Tacirler, kendi hesaplarına alım ve satım yapan profesyonel spekülâtörlerdir.
Wall Street'deki alım ve satım işlemlerinin cereyan şekline gelince.. ilk operasyon, günün kurunu tayindir. Komisyoncu firmalar ve tacirler, bir menkul kıymet üzerinde cereyan eden muamele yoksa durumunu uzmanlardan öğrenirler. Farzedelim ki, uzmanın defterindeki kayıtlara göre o gün tanesi 99.70 dolardan yüzer tane A firması aksiyonu almak üzere müracaat etmiş dört kişi vardır. Ve her biri yüzer tane A firması aksiyonunu 100.25 dolardan devretmeğe istekli üç satıcı bulunmaktadır. Bu takdirde, uzman A firması hisse senetleri hakkında bilgi isteyen komisyoncu, tacir veya iki Dolarlığa 99.70100.25, 400 300 cevabını verecektir. Arz ve talep miktarlarına ve alıcı satıcı teklifleri arasındaki fiyat farkına bakarak profesyonel borsacı muhtemel gelişmeler hakkında tahmin yürütecektir. Kendi müşterilerinden gelmiş siparişleri, aldığı direktife göre yerine getirmeğe çalışacaktır.
Borsa muamelelerinin en basit şekline Wail Street terminolojisile piyasa emri denilmektedir. Market order yahut piyasa emri. borsa ajanına en müsait kur üzerinden alım veya satış için verilen direktiftir. Örneğin A firması aksiyonlarının durumu 99.70 100.25 ise.. Yüz adetlik mübayaa emri almış bir komisyoncu, 100.25 dolarlık kur üzerinden müşteri talimatını yerine getirir. Eğer yüz adetlik bir satış bahis konusu ise, hisse senetlerini 99.70 dolardan devreder.
Birçok müşteriler, komisyonculara ve uzmanlara sınırlı emir, İngilizce terimle limited order vermeği tercih ederler. Örneğin A firması aksiyonlarının en azından 100.25 dolara satılmasını veya en fazla 99.70 dolara alınmasını bildirirler. Bu takdirde, uzman doğrudan doğruya veya komisyoncunun müracaatı üzerine defterine kayıt düşer. Kurlar müşterinin istediği seviyeye gelince, muameleyi yaparak bilgi verir. Müşterilerinin tek bir sınır yerine biri azamî ve diğeri asgarî iki kur tayin etmesi de mümkündür.
Stoploss yahut sınırlı kayıp emirleri, müşterilerin uğrayabilecekleri zararları dar ölçüde tutmağa yarar Yahut elde edilmiş bir kârın daha sonraki kur dalgalanmaları ile erimesini kısmen önler, iki misal verelim. A firması aksiyonlarını 100.25 dolara almış olan bir müşteri, senetlerin teslim edileceği güne kadar herbiri üzerinde iki dolardan fazla kur kayıbın3 uğramak istemediğini bildirebilir. Bu takdirde, kur 98.25 dolara düşerse, uzman derhal aksiyonları piyasa emri usulüne göre satar. Yahut kur 104 dolara çıktıktan sonra tekrar düşmeğe başlarsa, iki puanlık bir iniş üzerine hisse senetlerini müşteriden talimat beklemeksizin devreder.
Stop emri ise.. Spekülatörlerin rağbet ettikleri bir formüldür. Bir spekülâtör, A firması aksiyonları 104 dolara çıkarsa, yükselişin devam edeceğine eğer 98 dolara düşerse, inişin arkası geleceğine inanabilir. Milletlerarası olaylara, grevlere, hükümet kararlarına göre borsanın aksi yönlerde büyük kur farkları kaydetmesi beklendiği devreler geçiriliyorsa.. O vakit spekülâtör, A firması aksiyonları 104 dolara çıkarsa satın almaya ve 98 dolara inerse satmağa başlamasını ve kurlar bu iki limit arasında kaldığı sürece işlemleri durdurmasını uzmana bildirebilir.
Müşteriler, siparişlerinin yerine getirilmesi için zaman limiti koyabilirler. Eğer limit zarfında sınırlı emir. stoploss emri yahut stop emri ifa edilmemişse, sapiriş iptal edilmiş sayılır.
(Bk; borsa, borsa spekülâsyonu).