Yüklenirken Lütfen Bekleyiniz...

BEYAN SİSTEMİ NEDİR?


Yükümlünün vergi çıkarımına esas teşkil edecek bilgileri bir beyanname doldurarak maliye dairesine bildirmesi usulüdür. Bu sistem hemen her memlekette eskiden beri gümrük ve muamele vergilerinde uygulanmaktadır.

Günümüzde beyan sistemi gelir, servet, veraset ve intikal vergileri gibi sübjektif vergilere de girmiştir.

Verginin tespiti için yapılan beyan, ya bir binanın yüz ölçümü, kirası, pencere adedi gibi dış belirtilere yahut fiyat. Gelir, servet gibi matraha esas olan değere dayandırılmaktadır. Yükümlü olandan malın değerini esas alan unsurlar dışında verginin doğruluğunu sağlayacak değişik bilgiler de istenmektedir. Ayrıca gelir ve servet vergilerine ait beyanlarda genellikle mükellefin şahsi, ailevi ve mali vaziyeti yer almaktadır. Beyan sisteminin mükellefi belki de istemeyeceği bir takım açıklamalara zorlaması, bu sistemin uygulanmasında çeşitli zorluklar doğurmaktadır.

Beyan sisteminin fayda ve zararları genellikle şu şekilde açıklanmaktadır:

Sistemin iki önemli faydası mevcuttur. Bir kere bu sayede vergi idaresi ile yükümlü arasında bir işbirliği sağlanmış olmaktadır. Öte yandan, vergi randımanının artmasını ve ödeme gücüne intibakını kolaylaştırmaktadır.

Sakıncalarına gelince; bu sistem yükümlüsünü sıkmaktadır. Öte yandan yükümlü beyanlarının yetersizliği halinde bunların maliye idaresince incelenmeleri ve kontrolleri zorluklar doğurmaktadır, inceleme ve kontroller yükümlüleri sıktığı gibi maliye memurlarını da şüphe altında bırakabilmektedir.

Bununla beraber beyan sistemi, modern vergiciliğin vazgeçilemeyen bir unsuru haline gelmiştir ve tatbikatı gittikçe yayılmaktadır.

Almancası : Steuererklärung.

Fransızcası : dèclaration d'impot.

İngilizcesi : tax return..

(Bk; beyanname, tarh).