Yüklenirken Lütfen Bekleyiniz...

KONJONKTÜR NEDİR?


İktisadî hayatın yükselme ve alçalma yönünde gösterdiği iniş çıkışlı, dalgalı hareketlerin tümüne verilen addır. Konjonktür dalgaları canlanma, yükselme, buhran (kriz) ve durgunluk (depresslon) safhalarından meydana gelir. Her türlü iktisadî göstergeler (yatırım, istihdam, gelirler, üretim, para hacmi ve tedavül hızı ilh)., arada bir takım gecikmelerle beraber, bu safhalar içinde bir yönde olarak değişirler. Konjonktür bu manada olarak ekonominin bir kesimine mahsus kalmayıp total ve global olan iktisadî hareketler toplamıdır. 19. Yüzyılın ikinci yarısında Fransız iktisatçısı Clâment Juglar'danberi iktisatçılar konu üzerine dikkatle eğilmişler ve konjonktür dalgalarının seyri ve sebepleri üzerinde tartışmışlardır. Geçen yüzyılın ortalarından beri bir kısım buhranların hemen hemen on senelik aralıklarla birbirlerini kovalamaları bazı iktisatçılarda bu buhranların ve dolayısıyle konjonktür hareketlerinin periyodik oldukları zannını yaratmıştır. Ondan beri periyodik buhranlar “les crises pâriodiçues” sözü sık sık tekrarlanıp durmuştur. Ancak aradan zaman geçtikten sonra, konjonktür hareketlerinin - mevsim dalgalarından farklı olarak - belli ve değişmez bir ritm'e ve periyodisiteye sahip olmadığı anlaşılmıştır. Konjonktür hareketleri daha çok sanayileşmiş ülkelerde rastlanan dalgalanmalardır. Piyasanın zaman zaman fazla iyimserlik havası içinde hızla gelişmesi; yatırımların, istihdamın olağanüstü genişlik kazanması; gelirlerin çoğalması; para hacminin ve tedavül süratinin artması ile beraber ham madde ve mamul fiyatlarının yükselmesi: istihsalin çoğalışı yükselme safhasının belli başlı göstergeleridir. Ancak büyük ümitlerle yaratılmış stoklar eritilemeyince şiddetli bir buhran ve arkasından gelen durgunluk: yatırımlar kısılmakta, istihdam daralması ile gelirler alçalmakta, talep edilmeyen stokların fiyatları düşmektedir. Aradan bir zaman geçtikten sonra, piyasanın kendi kendini toparlaması ve bir canlan­ma hareketinin başlaması düşük seviyedeki faaliyet temposunu tekrar yükselmeye çevirebilir. Tarım ülkelerinde rastlanan iniş çıkışlar - mevsim dalgalanmaları bir yana - dar manası ile konjonktür hareketlerinin kapsamı dışında kalmıştır. Tarımda meydana gelen durgunlaşmalar, kendi kendini hemen tasfiye ve tashih edemeyen müzmin gelir alçalışları ve kronik işsizlik halinde sürüklenip gitmekte, yahut da mahsul durumuna göre çiftçinin halinden hoşnut olduğu yıllar yine uzunca bir süre devam edebilmektedir. Konjonktür dalgalarında zamanımızda önemli değişmeler göze çarpmaktadır. Geçmişten bu yana para ve kredi alanlarında kazanılmış tecrübeler, cycliçue bütçe politikası ve büyük firmaların yürüttükleri geniş kapsamlı piyasa tahlili ve kontrolü sayesinde buhranlar fazla sert ve şiddetli olmaktan çıkmış, yükselme safhasından alçalmaya geçiş çoğu zaman yumuşak bir gerileme (recession)den ibaret kalmıştır. Fiyatlarda oynak ve ritmik hareketler dev firmaların güdümlü fiyat politikası (administraıed prices) ile yavaşlatılmıştır. Bütün bu sebeplerden dolayı eski biçim konjonktür dalgalanmaları yerini zamanımızda uzun dönemli gelişme ve büyüme hareketine bırakmıştır. İktisadî tahlil ve araştırmalarda da buna paralel olarak konjonktür yerine iktisadî büyüme üzerinde durulmaktadır.

Almancası : Konjunkıur.
Fransızcası : conjoncture.
İngilizcesi : business cycles.
(Bk; konjonktür dalgalanmalarının ölçülmesi, iktisadî buhranlar, konjonktürel bütçe, konjonktürel işsizlik, konjonktür teorileri, iktisadî dalgalanmalar.)