Yüklenirken Lütfen Bekleyiniz...

PİYASA PREVİZYONLARI PİYASA TAHMİNLERİ NEDİR?


Yirminci Yüzyıl ekonomisinde önemli rol oynamaktadır. Firmalar, devlet adamları, spekülâtörler ve plancılar ekonominin ileride alacağı yönü önceden kestirmekte fayda görmektedirler.

Piyasa previzyonlarında kullanılan başlıca dört metod vardır.

i) Birincisi, iktisadî hayatın akışını etkilemekte olan faktörlerin ayrıntılı olarak tesbit edilmesi ve değerlendirilmesidir.

Bu metoda göre yapılan çalışmalarda;

a)   İşçi ve işveren ilişkileri incelenmektedir. Toplu sözleşmelerinin yenilenme tarihleri dikkate alınmaktadır. Grevlerin kaybettirebileceği çalışma günleri ile ücret zamlarının maliyetlere ve fiilî talebe yapabileceği etki hakkında tahminler hazırlanmaktadır.

b)   İktisadî faaliyetin potansiyel kapasiteye ne derece yaklaşmış olduğu incelenmektedir. Eğer boş kapasite marjı daralmışsa fiyatların yükselme ihtimali üzerinde ayrıca durulmaktadır.

c)   Para arzının seyri, bütçe harcamaları, faiz ve iskonto haddi, vergi tedbirleri, kredi bulma kolaylıkları ve açık piyasa muamelelerine ait eğilimler göz önünde tutulmaktadır.

d)   Fiyat endeksleri ve istihdam istatistikleri izlenmektedir.

Amerikada Woolworth ve J.C. Penny gibi Chaine-Stores'iarın haftalık satışları, Sears ve Montgomery Ward'ın aylık posta kanalile topladıkları siparişler ve imalât sanayiinin aylık faaliyet endeksleri değerlendirilmektedir.

ii)   İkincisi, barometrik metodlardır. 

Barometrik metodların geçmişi, 1887 yılına kadar inmektedir. Geçen yüzyıl sonlarında Spallart ve Foırille. iktisadî hayatın akışını etkileyecek faktörlere ait istatistik serileri hazırlamak suretile konjonktür barometresinin ilk örneğini vermişlerdir. 1919 da. Harvard Üniversitesi borsa muamelelerini, üretim hacmini, fiyat hareketlerini, para ve maliye siyasetine ait tedbirleri ve diğer bazı faktörleri mevsimlik dalgalanmalardan yalıtmak suretile previzyon parametreleri çıkartmıştır.

Günümüzde, aksiyon kurları, previzyon barometrelerinin unsurlarındandır. Piyasa bir dar boğaza gireceği vakit, çok defa borsalarda bir düşüş olmaktadır. Ancak aksiyon kurlarının iktisadî faaliyete bağlı olmaksızın da dalgalanması müm­kündür. Amerika’daki National Bureau of Economic Research, aksiyon dalgalanmalarına paralel olarak çeşitli istatistik serileri üzerinde de araştırmalar yapmaktadır.

iii)  Üçüncüşü anket metodu'dur.

Anket metodu, iş çevrelerinin intibalarıni anlamak fırsatını kazandırmaktadır.

Meselâ British Industries Federation, üyelerinden muntazaman bilgi toplamaktadır. Siparişlerin akımını, yeni yatırım programlarını, stok hareketlerini, çalışma yoğunluğundaki değişiklikleri vasıflı ve vasıfsız işçi sayılarını ve oranlarını, kâr mallarındaki oynamaları ve potansiyel kapasiteye yaklaşma derecesini onlardan öğrenerek değerlendirmektedir.".

Amerika’da ise, Mc-Grave Hill ve SEC-Commerce yatırımlara ait soru formülleri dağıtmaktadırlar. Newsweek-NationaI Industrial Conference Board, yatırım programları hakkında geniş araştırmalar yapmaktadır. Michigan Üniversitesi, müstehlikler arasında sondajlar tertiplemektedir. Dun and Bradstreet ile Fortune de, iş adamlarının oylarını tesbit edici çalışmalarda bulunmaktadır.

Avrupa’da da, piyasa oyu'nun tesbitini ve değerlendirilmesini hedef tutan araştırmalar gittikçe artan bir rağbet görmektedir.

iv) Dördüncüsü, millî gelir ve millî muhasebe teorilerine dayanmaktadır.

Previzyon uzmanları, çoğunlukla, makro-modeller üzerinde çalışmayı tercih etmektedirler. (C+l+G) tipi modeller çıkartarak, bunlar üzerinde tahminlere girişmektedirler.

Almancası : Marktprognose.

Fransızcası : prévision économiçue.

İngilizcesi : forecasting.

(Bk; kısa dönemli previzyon).