Yüklenirken Lütfen Bekleyiniz...

SINAİ KALKINMA BANKASI NEDİR?


Türkiye Sınai Kalkınma Bankası hükümetin ve Uluslararası İmar ve Kalkınma Bankası'nın (Dünya Bankası) desteği ile 1950 yılında kurulmuştur. Türkiye'de özel sanayilerin kurulması, mevcut sanayilerin geliştirilmesi ve dış sermaye piyasası ile ilgili tesislerin kurulması işlevini üstlenmiştir. Banka bu hedef doğrultusunda sanayilecilere orta ve uzun vadeli Türk lirası ve döviz cinsinden kredi vermektedir 1986 yılı sonuyla 27 milyar 864 milyon liralık özkaynak, 6 milyar 560 milyon lira işletme sermayesi olan banka, aynı yıl 1 milyar 148 milyon lira kâr etmiştir. Son yılarda dolar bazında orta ve uzun vadeli yatırım kredilerine ağırlık veren bankanın 1966 yılındaki düşük kârlılığının en önemli nedenleri arasında tahsili gecikmiş alacakları için ayırdığı karşılıklar görülmektedir.

 

Kâr gayesinden ziyade bir kamu hizmeti mülâhazası ile çalışan bankanın ilk yıllarda hissedarlara %6 temettü dağıtabilmesini temin etmek üzere Maliye Bakanlığına avans açma selâhiyeti verilmişti. Türkiye Sınai Kalkınma Bankası başlangıçta 12,5 milyon lira olan sermayesini 1953 de 25 milyona ve 1963 yılında da 50 milyon liraya çıkartmıştır. Arttırılan 25 milyon liralık sermayeye Milletlerarası Finansman Kurumunun (İFC) da 7,5 milyon lira sermaye ile iştiraki kabul edilmiştir. Bu sermaye 1967 yılında 65 milyon liraya 1969 da da 110.500.000, — liraya yükseltilmiştir.

Banka gayelerinin tahakkuku için, sanayicileri, sabit kıymetlerinin âzami %60 ı nisbetinde orta ve uzun vadeli yatırım kredileri ile desteklemekle, sermaye noksanı bulunan sınaî tesislere sahip anonim şirketlere kuruluşlarında veya sermaye arttırımlarında iştirakte bulunmakta ve sermaye piyasasını geliştirmek gayesi ile iştirak ettiği şirketlerden, normal işletme devresine giren ve temettü dağıtır hale gelen şirketlerin hisse senetlerini halka satmaktadır.

Bunlardan başka banka, özel sektör müesseselerine kuruluş ve işletme devresinde proje hazırlama ve proje değerlendirme teknik, işletme ve mali organizasyon konularında da geniş ölçüde yardımcı olmaktadır.

Banka Türkiye'de Türk lirası kredileri yanında özel sektör sanayiine döviz kredisi veren yegâne mali müessesedir.

Banka ikraz ettiği döviz ve Türk lirası kredilerini projenin kârlılık derecesi ve ödeme imkânlarını gözönünde tutarak 5-10 yıl gibi vadelerle vermektedir. Projenin realize edileceği tarihe göre bir mehil tespit edilmekte ve mehil devresinde yalnız faiz ödenmektedir.

Kredilerin teminatı genellikle kurulacak veya tevsi edilecek işletmenin ipoteğidir. Bazı hallerde tesis dışında gayrimenkul ipoteği ve banka teminat mektubu da kabul edilebilmektedir.

Bankanın 1968 yılı sonunda dahilden temin ettiği Türk Lirası kaynakları ile döviz kaynaklarının TL. olarak karşılıkları bakiyesi şöyledir.

Sermaye                                  65.0

ihtiyat ve karşılıklar                49.0

Öz sermaye                             114.0

Tahvil                                      1.5

Hükümet kredisi                     24.6

Sermaye benzeri kredi            368.1

                                                508.2

Döviz Kaynakları

Milletlerarası imar ve Kalkınma Bankası kredileri       87.6

Milletlerarası Kalkınma Birliği kredileri           265.3

Milletlerarası Kalkınma idaresi kredileri          38.9

Avrupa Yatırım Bankası kredileri        171.6

                                                              563.4

Bankanın aynı yıl sonunda uzun vadeli Türk Lirası kredileri 401.2 milyon, uzun vadeli döviz kredileri 562 2 milyon, işletme kredileri 4,1 milyon ve iştirakleri ise 96,6 milyon liraya ulaşmıştır.