SOSYAL SİGORTALAR KURUMU NEDİR? Yazdır
Sosyal sigortaların işlevini üstlenen kurumdur. Türkiye'de 1945 tarihinde 4792 sayılı işçi Sigortaları Kurumu Kanunu ile ilk kez "İşçi Sigortaları Kurumu" adıyla kurulmuş; 1964 tarihli ve 506 sayılı Sosyal Sigortalar Kanunu ile adı "Sosyal Sigortalar Kurumu" olarak değiştirilmiştir. Önce Çalışma Bakanlığı'na bağlanan kurum, 1974 yılında Sosyal Güvenlik Bakanlığı'na bağlanmıştır. Özel hukuk hükümleri uyarınca çalışan Sosyal Sigortalar Kurumu, mali ve idari bakımdan özerk, tüzel kişiliğe sahip bir devlet kurumudur. Diğer bir deyişle, yapısı itibariyle özerk bir kamu kuruluşudur; ancak işlem ve eylemlerin bir kısmı kamu hukuku, bir kısmı da özel hukuk hükümlerine tabidir. Kurumun gelirleri, sigortalı ve işverenlerden, bazı hallerde sadece işverenlerden alınan primlerdir. Bunların yanı sıra işçi ücretlerinden kesilen ceza kesintileri, Sosyal Güvenlik Bakanlığı'n- ca kuruma verilmesi uygun görülecek paralar, Sosyal Sigortalar mevzuatı hükümlerine göre işverenler ve işçiler hakkında hükmedilecek para cezalan ile gerçek ya da tüzel kişiler tarafından yapılacak bağışlar ve vasiyetler, kurumun menkul ve gayrimenkul mallarının gelirleri ve genel bütçeden yapılacak yardımlar da gelir kalemleridir. Ancak devletin bu konuda bir yükümlüğü yoktur. Bu açı dan Sosyal Sigortalar Kurumu'nun genellikle böyle bir yükümlülük öngören diğer ülkelerden farklı bir durumu vardır. Kurumun organları, Genel Müdürlük, Yönetim Kuru’lu ve Genel Kurul'dur. Genel Müdürlük, kurumun en yüksek yürütme merciidir. Sosyal Güvenlik Bakanı'nın önerisi üzerine "müşterek kararname" ile atanır. Kurumun bütün işlerini Yönetim Kurulu'nun gözetimi altında yürütür. Yönetim Kurulu, kurumun en yüksek yönetim ve karar organıdır. Bir başkan ile dokuz üyeden oluşur Yönetim kurulunda iki işveren ve iki işçi temsilcisi bulunur. Ayrıca bir üye, kurumdan aylık ve gelir almakta olanların bir üye de kurumda çalışanların temsilcisidir. Genel Müdür, Yönetim Kurulu'nun başkanıdır. Genel Kurul, danışma ve denetleme organıdır. 15 işçi temsilcisi, 15 işveren temsilcisi ile ilgili bakanlık ve devlet dairelerinden görevlendirilecek olan yürütme organı temsilcilerinden, akademisyen üyelerden ve kurumdan malullük, yaşlılık aylığı ve sürekli iş göremezlik geliri almakta olanların temsilcilerinden (10 kişi) oluşur. Genel Kurul kurumun yıllık bilanço ve çalışma raporu ile denetleme raporları hakkında karar verir. Ayrıca sosyal sigortalar konusunda görüş oluşturur ve açıklar (Bkz. Sosyal Sigortalar)
