Temeli Charlemagne ve Dördüncü Henri çağlarına kadar iner.
La Rochefoucauld, Saint - Simon ve Augustin Thierry, Avrupa Birliği fikrini telkine çalışanlar arasındadırlar.
On Dokuzuncu Yüzyılda Emile de Girardin ve Victor Hugo, tek bir Avrupa fikrini benimseyenler arasında idiler. Victor Hugo. 1849 da şunları yazmıştır:
«Amerika Birleşik Devletleri ve Avrupa Birleşik Devletleri.. Bu iki muazzam gruplaşmanın karşılıklı yer alacakları ve denizlere rağmen birbirlerine el uzatarak ticaret, sanayi, sanat ve teknik bilgi mübadelelerine girişecekleri, dünyayı aydınlatacakları, çölleri imar edecekleri ve insanların kardeşliği gibi sonsuz bir kuvveti herkesin hayrına teşkilatlandırmağa çalışacakları gün gelecektir.»
1918-1939 arasında milletler iç ve dış mücadelelerle yıpranırlarken ve otarşi eğilimleri kuvvetlenirken Avrupa Birliği fikrini yeniden canlandırmağa çalışan Kont Coudenhove-Kalergi’dir. Coudenhove – Kalergi, Panİslamizm ve Panturanizm akımlarından ilham alarak Avrupalıların da tek bir siyasi ve askeri kuvvet halinde uzuvlaşmaları gerektiğine inanmıştır.
Coudenhove - Kalergi, Avrupa Birliği davasına Fransız devlet adamlarından Briand’ı ve Alman Dışişleri Bakanı Stresemann kazanmıştır. Ancak Stresemann'ın 1929 da ve Briand'ın 1932 de ölmeleri teşebbüsün başarı şansını önlemiştir.
İkinci Cihan Savaşı sonunda Coudenhove - Kalergi tekrar faaliyete geçmiştir. Churchill'e başvurarak Avrupa Birliği hareketinin liderliğini almasını istemiştir. Teklifi Başbakanlığı sırasında soğuk karşılayan Churchill, 1945 seçimlerinde iktidardan düşünce birdenbire Avrupa Birliği fikrini savunanların ön safına geçmiştir. Robert Schuman, Konrad Adenauer, Carlo Sforza ve Paul Henri Spaak da Avrupa hareketinin bayraktarlığını yapmışlardır.
İkinci Cihan Savaşı sonunda Avrupa Birliği fikrinin hükümetler ve parlementolar tarafından kolaylıkla benimsenmesine sebep, milletlerarasındaki gerginliği gidermek ihtiyacı idi. Ancak siyasi birliğin kurulmasını hedef tutan çalışmalar sonuç vermemiştir. Bütünleşme hareketi. Altılar arasında ve iktisadi alanda ileri bir merhaleye götürülebilmiştir. Avrupa Birliği hareketinin ilk safhasında bu gayretleri destekler görünen Büyük Britanya, Kömür ve Çelik Birliğine katılmamıştır. Avrupa Ekonomik Topluluğuna girmeğe karar yermek ve müracaatta bulunmak için yıllarca tereddüt etmiştir. Gecikerek yaptığı müracaatlar da, Fransızların vetolariyle uzun süre sonuçlandırılmamıştır, İngiltere, Danimarka, Norveç ve İrlanda'nın Ortak Pazara girmelerine son engel, 23 Nisan 1972 de Fransa'da yapılan referandumca ortadan kalkmıştır.
Benelux, Avrupa Konseyi, Parlementolar Birliği ve İktisadi işbirliği Teşkilatı; Avrupa Birliğine müsait atmosferin hazırlanmasına faydalı olmuşlardır.
Avrupanın iktisadi bütünleşmesine doğru kesin adımlar Kömür ve Çelik Birliğinin, Ortak Pazarın ve Euratom'un kurulmasiyle atılmıştır. Kömür ve Çelik Birliği, Altılar'ın 18 Nisan 1951 de Paris'te imzaladıkları andlaşma İle kurulmuştur.
Kömür ve Çelik Birliğini kuraıi altı ülke Lüksemburg, Belçika, Hollanda, İtalya, Fransa ve Almanya'dır. Kömür ve Çelik Birliği, supranational yahut devlet üstü bir karakterdedir. Ekonominin önemli sektörlerinden birinde meydana getirilmiş bir quasi-federasyon durumundadır. Federasyon benzeri diyebileceğimiz bu organizasyonda, üye devletlerden; herbiri kendi hükümranlığını muhafaza etmekle beraber, kömür ve çelik sektörü, hükümetlerin tek taraflı direkt müdahale yetkisi dışında bulunmaktadır. Kömür ve Çelik Birliği, yalnız bu sektörü kapsayan bir
gümrük birliğidir. Üye devletler arasındaki demir ve çelik alım ve satımı konusunda gümrük ve kambiyo engelleri kaldırılmış bulunmaktadır. Kömür ve çelik piyasası kartelleştirilmiştir. Üretim, yatırım ve pazarlama konularında altı ülke firmalarını kapsayan müşterek bir ticaret ve yatırım politikası uygulanmaktadır. Hükümetler, kömür ve çelik yatırımlarını, istihsalini ve ticaretin etkileyici herhangi bir ayırıcı işlem yapamamaktadırlar. Euratom yahut Avrupa Atom Enerjisi Birliği, 25 Mart 1957'de Roma Andlaşmasiyle Altılar tarafından kurulmuştur. Projeyi hazırlayan komisyonun başkanı, Belçikalı devlet adamı Paul Henri Spaak'dır. Euratom, nükleer endüstriler alanında işbirliği ve dayanışma sağlamayı hedef tutmaktadır. Aynı zamanda. Altıların hayat seviyesini yükseltmeğe yararlı olabilecek tedbirlere, muahede metninde yer verilmiştir. Avrupa Ekonomik Topluluğu (
Ortak Pazar) 25 Mart 1957 de Roma Andlaşması gereğince Euratom ile ayni tarihte kurulmuştur. Altılar, Ortak Pazarın kurucu üyeleridir. Ortak Pazar da: Kömür ve Çelik Birliği gibi bir gümrük birliğidir. Kömür ve Çelik Birliği ile Avrupa Ekonomik Topluluğu arasındaki başlıca iktisadi karakter farkı, birincisinde gümrük engellerinin ani olarak fakat tek bir alanda kaldırılması, diğerinde ise gümrük birliği bütün ekonomi sektörlerini kapsamaklaberaber ithalat vergisi indirimlerinin tedricen gerçekleştirilmesi hedef tutulmuştur. Ortak Pazar mekanizması tam olarak işlemeye başlayınca, Kömür ve Çelik Birliği ayrı ve bağımsız bir gümrük birliği olmak niteliğinden çıkmış ve sadece sektörün kartel politikasını tayin eden ve yürüten bir özerk kuruluş durumuna geçmiştir.
Ortak Pazar'ın hedefi, gümrük birliğinden de ileri geçerek iktisadi bütünleşme kademesine erişmektir. Avrupa Ekonomik Topluluğunda mallar işçiler, sermayeler ve firmalar bir memleketten diğerine herhangi bir kısıtlamaya bağlı olmaksızın intikal edebilmek yolundadır. Aynı zamanda maliye, para-kambiyo ve ücret politikalarının da ahenkleştirmesine çalışılmaktadır.
Almancası : Europaische Integration.
Fransızcası : intégration européenne.
İngilizcesi : European integration.
(Bk; Avrupa Ortak Pazarı, Avrupa Atom Enerjisi Birliği, Avrupa Kömür ve Çelik Birliği),
