Yüklenirken Lütfen Bekleyiniz...

VARLIK HESAPLARİ NEDİR?


Aktif hesaplar adıyla da anılan bu hesaplar grubu, işletme varlıklarının içinde kayıt ve tespit edildikleri T hesaplarının bütününü ifade etmek üzere kullanılmaktadır. Çift girişli kayıt usulüne göre hesap tutan bütün işletmelerin hesap plânları içinde, ayrıca belirtilmiş olsun, olmasın böyle bir hesaplar grubu bulunacaktır. Varlıklar, işletmenin maliki bulunduğu parasal değeri olan, maddî ve maddî olmayan (haklar) bütün şeyleri ifade ederler; bu anlamları ile işletme bilançosunda gösterilen ve gelecek muhasebe dönemlerinde kullanılacak olan bütün maliyet unsurlarını içine alırlar. Böylece, eldeki ve bankadaki para, ambardaki mal, fabrika bina ve teçhizatı, alacak ve patent hakları, önceden ödenmiş sigorta ve kira bedel i gibi unsurlar. bu tanımlamanın kapsamına girecektir. Varlıklar, işletmedeki anlamı ile herhangi bir mülkten farklı bir anlam taşırlar. Muhasebe terimi olarak varlıklar. a) işletme bilançosuna dahil değerler ve b) işletme bilançosunda gösterilebilecek maliyet bedeli kısımlarını ifade ettikleri için genel anlamlı mülk teriminden daha özel bir anlam taşırlar. Muhasebenin işletmenin bağımsız kişiliği prensibi, sadece işletme faaliyetlerine tahsis ve mülkiyeti söz konusu muhasebe birimine ait olan servet unsurlarının bilançoda gösterilmesini gerektirir. Böylece varlık hesapları, hesap planı içinde sözü edilen servet unsurlarının maliyet bedellerinin ayrı ayrı kayıt, tespit ve rapor edilmesi amacıyla kullanılan teknik aletleri temsil ederler. İşletmelerin özellikleri ve varlıklarla ilgili bilgi ihtiyaçları, varlık hesaplarının çok çeşitli şekillerde sınıflandırılması sonucunu doğurmuştur. En çok rastlanan sınıflama şekillerinde şu varlık sınıfları ve bu sınıfların herbiri ile ilgili defteri kebir hesapları bulunur: kasa (eldeki para), banka (bankadaki para), hisse senetleri ve tahviller, senetli ve senetsiz alacaklar, hammadde, yan mamul ve mamul stokları, arsalar, binalar, makine ve cihazlar, taşıt araçları, aletler, önceden ödenmiş masraflar, gelecek dönemlerle ilgili giderler. Bir bedel ödenerek satın alınmış patent ve işletme hakları, kuruluş masrafları gibi varlık unsurları da varlıklar arasında görülmektedir. Önceden ödenmiş ve gelecek dönemlerle ilgili giderler, satılarak paraya çevrilecek unsurlardan olmadıkları halde varlık hesapları arasında görülmektedir. Bunun sebebi, ilerde paraya çevrilmeyecek olsalar da, daha önce yapılmış bu harcamaların, gelecek dönemlerde işletmeye bazı hizmetlerin sağlanması hedefiyle yapılmış olmalarıdır. Örnek olarak, kuruluş masraflarını gelecek dönemlerde paraya çevirmek imkânı yoktur; fakat bu masraflar, söz konusu işletmenin kuruluşunu sağladıkları ve gelecek dönemlere de fayda sağlamış bulundukları için varlıklar arasında gösterilecektir. Varlıkların, hesaplarda görülen değerleri genellikle onların carî değerlerini değil, normal olarak gelecek dönemlere yüklenebilecek maliyet kısımlarını gösterecektir. Genel ekonomik anlamda «varlık», ya da servet ile sermaye terimleri arasında çok az anlam farkı olduğu halde, muhasebede varlıklar, yukarda belirtilen teknik anlamda, sahibine gelecek dönemlerde fayda sağlayacak fizikî eşya anlamında kullanılmaktadır. Böylece muhasebe ve işletmede varlığın en önemli ayırıcı özelliği, gelecek dönemlerde sahibine sağlayacağı faydadır. Varlıklar, gelecek dönemlerde sahibine ekonomik bir hizmet sağlayacaklarsa faydalı addolunurlar. Örnek olarak, herhangi bir makinenin, gelecek dönemlerde sahibine ekonomik bir hizmet sağlayabileceği farz olunabiliyorsa bu makine, o ekonomik birimin (sahibin) varlığı addolunabilecektir. İşletme bilançolarında görülen varlık unsurları, dönem varlıklar (carî aktifler), duran varlıklar (sabit aktifler), diğer varlıklar, maddi olmayan varlıklar gibi çeşitli şekillerde gruplanarak sunulmuş olabilirler. Bu gruplamalar, bilançolarla ilgili malî tahlilleri kolaylaştırmak hedefini güderler. Almancası : Aktivkonten. Fransızcası : comptes d'actif. İngilizcesi : asset accounts. (Bk; çift-girişli kayıt usulü, bilanço, muhasebe prensipleri).